Synezjusz z Cyreny
Synezjusz z Cyreny (ok. 370 – ok. 414) był filozofem neoplatońskim, retorem, poetą oraz biskupem Ptolemaidy. Uczył się pod okiem Hypatii w Aleksandrii, a po powrocie do Cyrenajki zajmował się administracją majątku oraz obroną przed najazdami koczowników.
Życiorys
Urodził się w zamożnej rodzinie w Cyrenie. Po ukończeniu studiów w Aleksandrii, gdzie kształcił się w matematyce i filozofii, prowadził gospodarstwo rodzinne i aktywnie uczestniczył w sprawach lokalnych. W 399 roku był posłem do Konstantynopola, a w 402 roku ożenił się z chrześcijanką. Około 410 roku został biskupem Ptolemaidy, mimo osobistych wątpliwości dotyczących zgodności jego poglądów z nauką Kościoła.
Biskup Ptolemaidy
Jako biskup, Synezjusz bronił mieszkańców przed najazdami oraz nadużyciami administracyjnymi. Jego biskupstwo naznaczone było osobistymi tragediami – zmarli jego synowie i żona. W obronie praw Kościoła wystąpił przeciwko prefektowi i bronił czystości wiary. Zmarł około 414 roku.
Pisma
Synezjusz pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki, w tym:
- O królestwie – mowa polityczna
- Opowieść egipska, czyli O Opatrzności – alegoria polityczna
- Dion, czyli o swoim życiu – refleksje filozoficzne
- Pochwała łysiny – humorystyczna obrona łysiny
- O snach – traktat o znaczniu snów
- 156 listów – źródło wiedzy o epoce
- Hymny religijno-filozoficzne – łączące elementy chrześcijańskie i neoplatońskie
Styl i język
Synezjusz był umiarkowanym attycystą, dążącym do elegancji w retoryce. Jego poezja charakteryzuje się podniosłym tonem i doryckim zabarwieniem języka. Hymny, w większości napisane w ostatnich latach jego życia, są wyrazem jego filozoficznych i duchowych przekonań.
Przekłady na język polski
- Zwierciadło, przeł. A. Kempf
- Pochwała łysiny, przeł. L. Kotyński
- Hymny, przeł. M. Brożek, J. Danilewicz
Synezjusz z Cyreny pozostaje ważną postacią w historii filozofii i literatury, łączącą elementy neoplatońskie z chrześcijaństwem.
