Święta Wilgefortis
Święta Wilgefortis, znana również jako Kumernis, Dzielna Dziewica czy święta Liberata, to legendarna postać uznawana w niektórych tradycjach ludowych za świętą. Przedstawiana jest jako brodata kobieta ukrzyżowana, często bez jednego buta. Jej kult był obecny w martyrologiach, a wspomnienie obchodzono 20 lipca, jednak współczesne Martyrologium Rzymskie jej nie wymienia.
Źródło legendy
Historyczność Wilgefortis jest kwestionowana, w tym przez Kościół katolicki. Legenda wywodzi się z wczesnośredniowiecznych przedstawień ukrzyżowanego Chrystusa, które z czasem przekształciły się w obraz brodatej kobiety. Imię Wilgefortis pochodzi od zniekształcenia łacińskiego zwrotu virgo fortis, co oznacza „silna dziewica”.
Legenda
Legenda głosi, że Wilgefortis była córką króla Luzytanii, który chciał wydać ją za poganina. Dziewczyna, modląc się o ocalenie przed małżeństwem, wyhodowała brodę, co skutecznie zniechęciło jej kandydata. W innej wersji legendy, Wilgefortis cierpiała na religijne samogłodzenie, co spowodowało nadmierny wzrost włosów. Jej ojciec, wściekły z powodu jej oporu, kazał ją ukrzyżować, gdzie zmarła. W sztuce jest przedstawiana jako brodata postać przybita do krzyża.
Wilgefortis jako androgyne
Legenda Wilgefortis odwołuje się do archetypu androgyne, przekraczając biologiczne granice płci, co czyni ją inspirującą postacią w kulturze.
Wilgefortis w sztuce
- Wątek Wilgefortis pojawia się w książce Olgi Tokarczuk Dom dzienny, dom nocny.
- Teatr Wierszalin wystawił sztukę Ofiara Wilgefortis na podstawie legendy i książki Tokarczuk.
- Teatr Muzyczny w Gdyni zrealizował sztukę Kumernis w reżyserii Agaty Dudy-Gracz.
- Legenda Wilgefortis oraz zakon brodatych kobiet są istotnymi wątkami w komiksie Castle Waiting autorstwa Lindy Medley.
Podsumowanie
Święta Wilgefortis to postać łącząca w sobie elementy legendy i kultu, inspirująca artystów i stanowiąca symbol przekraczania granic płci. Jej historia, choć niepotwierdzona historycznie, wciąż żyje w kulturze i sztuce.
