Światowa Organizacja Syjonistyczna
Światowa Organizacja Syjonistyczna (WZO) to międzynarodowa organizacja żydowska, która koordynuje działania organizacji syjonistycznych na całym świecie. Powstała 3 września 1897 roku podczas I Światowego Kongresu Syjonistycznego w Bazylei, zainicjowanego przez Theodora Herzla i Maxa Nordaua. Jej głównym celem była organizacja wsparcia dla żydowskiej akcji osiedleńczej w Palestynie.
Historia
W czasie I Kongresu uchwalono „Program Bazylejski”, który obiecywał Żydom utworzenie ojczyzny w Palestynie. Organizacja Syjonistyczna aktywnie działała na rzecz osiedlania Żydów w tym regionie, zakładając 29 nowych osad w latach 1902-1914. W 1905 roku ustalono, że „Ziemią Obiecaną” dla Żydów będzie Palestyna. W 1920 roku powstała Międzynarodowa Organizacja Syjonistyczna Kobiet, koncentrująca się na edukacji i wsparciu dla imigrantów.
Od 1929 roku Agencja Żydowska pełni rolę organu wykonawczego WZO. Najwyższym organem jest Kongres, który odbywa się co cztery lata. W 1939 roku na XXI Kongresie w Genewie odrzucono brytyjskie ograniczenia dotyczące imigracji Żydów do Palestyny. Po zakończeniu II wojny światowej, 9 grudnia 1946 roku, Kongres zaakceptował plan utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.
29 listopada 1947 roku ONZ przyjęła rezolucję nr 181, która przewidywała podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Po ogłoszeniu niepodległości Izraela 14 maja 1948 roku, WZO odegrała kluczową rolę w tworzeniu podstaw nowego państwa. W 1960 roku organizacja zmieniła nazwę na Światowa Organizacja Syjonistyczna, a jej centrala znajduje się w Jerozolimie.
Członkostwo i struktura
Członkostwo w WZO jest otwarte dla wszystkich Żydów. Delegaci na Kongresy mają prawo głosu poprzez zakup szekla. W każdym Kongresie uczestniczą delegacje z różnych krajów i tradycji.
Przewodniczący
- Theodor Herzl (1897–1904)
- Chaim Weizman (1921–1931, 1935–1946)
- Dawid Ben Gurion (1946–1956)
- Nachum Goldmann (1956–1968)
- Awraham Burg (1995–1999)
- Awraham Duwdewani (od 2010)
Współpraca finansowa
WZO współpracuje z różnymi instytucjami finansowymi, takimi jak Żydowski Trust Kolonialny, który zbierał fundusze na kolonizację Palestyny. W 1901 roku utworzono Żydowski Fundusz Narodowy, który gromadził środki na zakup ziemi i zalesianie. Keren ha-Jesod wspierał osadnictwo żydowskie poprzez różne projekty gospodarcze.
