Herb Strzemię
Strzemię, znane również jako Ławszowa, to polski herb szlachecki, który występował głównie w ziemiach krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, poznańskiej oraz na Rusi. Uznawany jest za jeden z najstarszych polskich herbów, z legendarnym pochodzeniem sięgającym końca X wieku.
Opis herbu
Herb przedstawia w polu czerwonym złote strzemię, a w klejnocie pięć piór strusich.
Najwcześniejsze wzmianki
- Najstarszy zapis herbu datowany jest na 1398 rok.
- W 1359 roku chorągiew Strzemieńców została zdobyta przez armię mołdawską.
- W latach 1464–1480 Jan Długosz wymienia herb w swoim dziele, uznając go za rdzennie polski.
Legenda herbowa
Kasper Niesiecki przytacza legendy związane z herbem, które podkreślają jego historyczne znaczenie.
Herbowni
Lista herbownych oparta jest na wiarygodnych źródłach, takich jak herbarze. Należy zauważyć, że nie zawsze identyczność nazwiska oznacza przynależność do danego rodu herbowego. Wiele nazwisk występuje w różnych rodzinach.
- Bajrulewicz
- Brzostowski
- Chlewicki
- Delencz
- Horain
- Ilcewicz
- Kania
- Olendrowicz
- Rębowski
- Wróblewski
Znani herbowni
- Adam Brzostowski – kasztelan połocki, generał-lejtnant wojsk polskich.
- Konstanty Kazimierz Brzostowski – biskup i duchowny sekretarz wielki litewski.
- Paweł Ksawery Brzostowski – ksiądz rzymskokatolicki i publicysta.
- Hieronim Stroynowski – biskup wileński i profesor Uniwersytetu Wileńskiego.
Występowanie w heraldyce terytorialnej
Herb Strzemię jest używany w różnych miejscowościach, takich jak Szczucin i gmina Czarnożyły, gdzie nawiązuje do dawnych właścicieli.
Odmiany herbu
Odmiany Strzemię są różnorodne i obejmują różne przedstawienia na przestrzeni wieków:
- Strzemię II – tarcza gotycka z krzyżem.
- Strzemię III – strzemię srebrne na czerwonym polu.
- Strzemię IV – strzemię trzymane między dwiema łapami.
- Strzemię V – godło przypominające literę A.
- Strzemię VI – godło na renesansowym kartuszu.
Przypisy
Wszystkie informacje zawarte w artykule są oparte na wiarygodnych źródłach heraldycznych.
Bibliografia
- Herbarz polski Tadeusza Gajla
