Stresor – definicja i znaczenie
Stresor to wewnętrzny lub zewnętrzny bodziec wywołujący stres. Reakcja na stresory jest częścią ogólnego zespołu adaptacyjnego, który obejmuje niespecyficzne mechanizmy fizjologiczne. Kluczowe w radzeniu sobie ze stresem jest poczucie kontroli nad wydarzeniem, znane jako spostrzegana kontrola.
Typowe stresory
W 1967 roku psychiatrzy Thomas Holmes i Richard Rahe wprowadzili koncepcję stresu, tworząc Social Readjustment Rating Scale (SRRS). Badacze opracowali listę 43 wydarzeń życiowych, które uczestnicy uszeregowali według poziomu stresu, jaki generują. Wartości punktowe przydzielono od 0 (brak stresu) do 100 (maksymalny stres).
Analizy wykazały, że pacjenci na ostrym dyżurze doświadczyli znacznie więcej stresujących sytuacji w roku przed hospitalizacją niż ich towarzysze. To potwierdziło związek między stresem a wystąpieniem chorób.
Statystyczny efekt stresorów
Badania Holmesa i Rahe’a wskazują na istotny związek między ilością stresu a ryzykiem chorób somatycznych:
- 150–199 jednostek stresu: 37% prawdopodobieństwo zachorowania
- 200–299 jednostek stresu: 51% prawdopodobieństwo zachorowania
- Powyżej 300 jednostek stresu: 79% prawdopodobieństwo zachorowania
Podział stresorów
- Chronobiologiczne: rytm dobowy, sezonowy
- Fizyczne: klimat, hałas, oświetlenie
- Psychiczne: przeciążenie, konflikty, zagrożenia
- Socjologiczne: relacje interpersonalne
