Stosowanie prawa
Stosowanie prawa to proces, który polega na określeniu konsekwencji prawnych konkretnego stanu faktycznego. Efektem tego procesu jest formułowanie norm prawnych, które są specyficzne i indywidualne, bazując na ogólnych zasadach zawartych w systemie prawnym.
Akty stosowania prawa to zarówno sama czynność stosowania, jak i dokumenty, które są jej wynikiem. Proces ten nie jest jedynie logiczny ani wolny od ocen organu stosującego prawo.
Różnice w stosowaniu prawa
Stosowanie prawa różni się od innych powiązanych procesów, takich jak:
- Tworzenie prawa – formułowanie ogólnych norm prawnych przez organy państwowe.
- Przestrzeganie prawa – świadome lub nieświadome działania zgodne z obowiązującym prawem przez różne podmioty.
- Wykonywanie prawa – realizacja uprawnień lub kompetencji przyznanych przez prawo.
Rodzaje stosowania prawa
W zależności od podmiotu stosującego prawo, możemy wyróżnić:
- Sądowe stosowanie prawa – wydawanie orzeczeń przez sądy.
- Pozasądowe stosowanie prawa – w tym administracyjne (decyzje administracyjne) i mandatowe (np. mandaty wystawiane przez Policję).
Konieczność wykładni prawa może pojawić się na różnych etapach stosowania, szczególnie w fazach ustalania faktów oraz interpretacji norm prawnych.