Stopa bezrobocia
Stopa bezrobocia to wskaźnik ilustrujący poziom bezrobocia w danej populacji. Zwykle definiuje się ją jako stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo. Istnieją różne metody obliczeń, które zależą od definicji osoby bezrobotnej.
Definicje i metody obliczania
Najczęściej stosowaną metodą jest wyliczanie stopy bezrobocia rejestrowanego, w której za bezrobotnego uznaje się osobę zarejestrowaną jako poszukująca pracy. Zgodnie z definicją Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), osoba bezrobotna musi spełniać następujące kryteria:
- ukończone 15 lat;
- aktualnie nie pracuje (ani nie odbywa przyuczenia);
- aktywnie poszukiwała pracy w ostatnim tygodniu lub w ciągu poprzednich 6 tygodni;
- jest zdolna i gotowa do podjęcia pracy w badanym tygodniu lub następnym.
W Polsce najczęściej podaje się stopę bezrobocia rejestrowanego, przy czym Główny Urząd Statystyczny (GUS) również przeprowadza badania według definicji MOP. Zwykle stopa bezrobocia rejestrowanego jest o około 1,5% niższa od wartości ustalonej w badaniach BAEL.
Inne metody wyliczania
Innym sposobem obliczania stopy bezrobocia jest relacja liczby osób bezrobotnych do ludności w wieku produkcyjnym. Ta metoda zazwyczaj prowadzi do niższych wartości, ponieważ liczba osób w wieku produkcyjnym jest większa niż liczba ludności aktywnej zawodowo.
Rzeczywista stopa bezrobocia
Rzeczywista stopa bezrobocia uwzględnia wszystkich bezrobotnych, niezależnie od przyczyn ich bezrobocia. Zazwyczaj jest ona wyższa od stopy rejestrowanej, co wynika z faktu, że wiele osób nie jest zarejestrowanych z różnych powodów, takich jak brak formalności. Na przykład w lipcu 2012 roku w Polsce rzeczywista stopa bezrobocia wynosiła 15,3%, podczas gdy stopa rejestrowana wynosiła 12,3%, co wskazuje na znaczną różnicę w liczbach.