STOL

Samoloty STOL

STOL (ang. Short Take-Off and Landing) to termin odnoszący się do samolotów, które mogą startować i lądować na krótkich pasach, a także w trudnych warunkach terenowych. Większość z tych maszyn potrafi operować na różnych nawierzchniach, chociaż niektóre, jak de Havilland Dash-7, wymagają utwardzonego pasa.

Kluczowe cechy samolotów STOL

• Długość drogi startowej zależy od kwadratu prędkości minimalnej (prędkości przeciągnięcia).
• Małe opory aerodynamiczne i dobra relacja mocy do masy sprzyjają skróceniu drogi startowej.
• Specjalne klapy hamujące oraz silne hamulce pomagają w minimalizacji dobiegu.
• Możliwość omijania przeszkód terenowych podczas startu i lądowania jest kluczowa.
• Technika „Lądowanie na trzy punkty” jest stosowana w samolotach z kółkiem ogonowym, pozwalając na precyzyjne lądowanie.

Właściwości aerodynamiczne

Samoloty STOL charakteryzują się:

• płatami o niskim obciążeniu i zwiększonym wydłużeniu,
• urządzeniami hipernośnymi (klapy, sloty),
• ograniczoną prędkością w celu zwiększenia ładowności.

Możliwości lądowania

Samoloty STOL są zdolne do lądowania w trudnych warunkach, takich jak:

• powierzchnie pokryte śniegiem i lodem (z nartami),
• pola i żwirowe brzegi rzek (ze specjalnymi oponami),
• woda (z pływakami).

Specjalne lotniska STOLport są przystosowane do obsługi tych maszyn, choć są rzadkością.

Przykładowe samoloty STOL

• Antonow An-14
• de Havilland Beaver
• de Havilland Twin Otter
• Piper PA-18 Super Cub
• PZL-104 Wilga
• Maule
• Zenair CH 701 STOL

Polskie samoloty STOL

• RWD-6
• PZL-26
• PZL M28 Skytruck
• PZL M28 Bryza

Samoloty STOL odgrywają kluczową rolę w dostarczaniu pasażerów i zaopatrzenia do izolowanych społeczności, szczególnie w północnej Kanadzie i Alasce.