Stężenie pośmiertne
Stężenie pośmiertne to zjawisko polegające na sztywności mięśni szkieletowych oraz sercowego, które występuje po śmierci. Powodem tego zjawiska jest wyczerpanie energii chemicznej, głównie w postaci ATP i fosfokreatyny.
W mięśniach skurcze i rozkurcze włókien mięśniowych (miocytów) są wynikiem interakcji dwóch białek: aktyny i miozyny. Gdy włókna mięśniowe skurczą się, tworzą kompleks aktomiozyny, który hydrolizuje ATP, co prowadzi do ich rozkurczu. Brak ATP powoduje, że cząsteczki aktyny i miozyny pozostają w stanie związanym, co uniemożliwia rozkurcz.
Stężenie pośmiertne zazwyczaj pojawia się 2–4 godziny po śmierci, jednak może wystąpić szybciej, zwłaszcza po intensywnym wysiłku fizycznym, drgawkach lub gorączce. W momencie śmierci mięśnie tracą napięcie, co określane jest jako efekt wypadającego przedmiotu.
Ustąpienie stężenia pośmiertnego następuje po 3–4 dniach, kiedy to dochodzi do enzymatycznego rozkładu mięśni oraz pojawienia się substancji gnilnych.
Podobny mechanizm zachodzi również w reakcji pilomotorycznej, znanej jako gęsia skórka, która dotyczy mięśni przywłosowych.