„`html
Stefan Żeromski
Stefan Żeromski (1864-1925) był polskim prozaikiem, publicystą i dramaturgiem, uznawanym za jednego z najwybitniejszych pisarzy w historii Polski. Był pierwszym prezesem polskiego PEN Clubu oraz prezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla, Żeromski zyskał miano „sumienia narodu” za swoje zaangażowanie społeczne. Otrzymał również Order Orła Białego.
Życiorys
Urodził się w zubożałej rodzinie szlacheckiej. W młodości stracił oboje rodziców, co miało wpływ na jego twórczość. W 1873 roku rozpoczął naukę w szkole, a jego pierwsze utwory literackie pojawiły się w 1882 roku. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia weterynaryjne, które musiał przerwać z powodów finansowych.
Pracował jako guwerner, a jego utwory zaczęły być publikowane w ważnych czasopismach. W 1892 roku po raz pierwszy odwiedził Zakopane, co wywarło wpływ na jego twórczość. Po powrocie do Warszawy, publikował kolejne powieści, w tym „Syzyfowe prace” i „Popioły”. W 1910 roku zaangażował się w ruch wolnomularski i aktywność społeczno-polityczną.
W czasie I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nie brał udziału w walkach. Po wojnie osiedlił się w Warszawie, gdzie uczestniczył w życiu literackim i zaangażował się w akcje plebiscytowe. W 1925 roku zmarł po długiej chorobie.
Poglądy społeczne i polityczne
Żeromski w swojej twórczości często poruszał problematykę społeczną, skupiając się na ubóstwie i sytuacji robotników oraz chłopów. Wspierał Polską Partię Socjalistyczną oraz inspirował się myślą socjalistyczną.
Ordery i odznaczenia
- Order Orła Białego (pośmiertnie, 2018)
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (1925)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1921)
Dzieła
- Doktor Piotr (1895)
- Ludzie bezdomni (1900)
- Popioły (1902)
- Przedwiośnie (1924)
- Wiatr od morza (1922)
Upamiętnienie
W 1928 roku otwarto Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie. Jego imię nosi wiele instytucji, w tym szpital w Krakowie oraz teatr kielecki. Poczta Polska wydała znaczki z jego wizerunkiem z okazji różnych rocznic.
Stefan Żeromski w filmie
Żeromski pojawia się w serialu i filmie Polonia Restituta, w którym rolę pisarza zagrał Ignacy Gogolewski.
„`
