Stefan Zachariasz Pawlicki
Stefan Zachariasz Pawlicki (1839-1916) był księdzem katolickim, profesorem oraz filozofem. Urodził się w Gdańsku i zmarł w Krakowie. Był prekursorem naukowej apologetyki w Polsce oraz rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
Pawlicki pochodził z rodziny kupieckiej. Po śmierci rodziców w czasie epidemii, kształcił się w Pleszewie, a następnie w Ostrowie, gdzie uzyskał stypendium. Po ukończeniu gimnazjum w 1858 roku studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie pełnił funkcję sekretarza Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego.
W 1864 roku Pawlicki obronił pracę doktorską na temat myśli Schopenhauera. Od 1866 roku wykładał historię filozofii w Warszawie, a jego działalność redakcyjna obejmowała publikacje recenzji w Bibliotece Warszawskiej. W 1868 roku wstąpił do Zgromadzenia Księży Zmartwychwstania Pańskiego.
Studia teologiczne i filozoficzne kontynuował w Rzymie, uzyskując doktorat z teologii w 1873 roku. W 1882 roku objął profesurę na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego wkład w naukę został doceniony przez papieża Leon XIII, który planował wyniesienie go do godności kardynała, jednak Pawlicki odmówił.
Pawlicki był również członkiem Akademii Umiejętności oraz zainicjował rozwój naukowej apologetyki w Polsce. W Krakowie jego imię nadano jednej z ulic.
Poglądy
Pawlicki był zwolennikiem liberalnego podejścia do filozofii, postrzegając różne systemy filozoficzne jako uzupełniające się i uchwycające różne aspekty prawdy. Dążył do stworzenia nowego systemu filozoficznego, który uwzględniałby nie tylko aspekty intelektualne, ale także uczuciowe i społeczne człowieka.
Wybrane publikacje
- Historia filozofii greckiej (t.I 1890, t.II 1903)
- O początkach chrześcijaństwa (1884)
- Pozytywizm (1886)
- Mózg i dusza (1874)
- Kilka uwag o podstawach i granicach filozofii (1878)
Bibliografia
- Stefan Pawlicki, w: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, tom XII, Kraków 1932
- Jarosław Biernaczyk, Stefan Pawlicki, w: Alma Mater Ostroviensis, Ostrów Wielkopolski 2003
