Stary Cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim
Stary Cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim, założony w 1782 roku, jest jednym z najstarszych czynnych cmentarzy katolickich w Polsce. Jako jeden z pierwszych cmentarzy usytuowanych poza obrębem miasta, stanowił nowatorskie podejście do miejsc pochówku, które wcześniej uważane były za niegodne. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1842 roku.
Historia i znaczenie
W czasie zaborów cmentarz stał się miejscem polskich manifestacji patriotycznych, co wynikało z poszanowania jego statusu jako miejsca azylu. Pomimo prób likwidacji w 1820 roku, podczas II wojny światowej oraz w 1962 roku, cmentarz przetrwał. Ostatecznie decyzja o jego likwidacji została anulowana w 1982 roku.
W latach 1989-1990 przeprowadzono prace zabezpieczające bramy i nagrobki, a od połowy lat 90. działa Towarzystwo na rzecz renowacji zabytków, organizujące coroczne zbiórki na ten cel.
Architektura cmentarza
Na cmentarzu można znaleźć różnorodne style nagrobków, w tym klasyczne, neoromantyczne, secesyjne oraz kubiczne. Największym grobowcem jest klasycystyczny pomnik rodziny Idźkowskich. Wiele z nagrobków zostało wykonanych przez uznanych wielkopolskich rzeźbiarzy.
Pochowani na cmentarzu
Na Starym Cmentarzu spoczywa około 2800 osób, z czego zidentyfikowano około 1250. Wśród pochowanych znajdują się postacie ważne dla historii Ostrowa i Wielkopolski, w tym:
- Hubert Beckhaus – latynista, dyrektor Królewskiego Gimnazjum
- Gustaw Bojanowski – pisarz, autor opisów pobytu Chopina i Mickiewicza w Wielkopolsce
- Maria Bojarska – koordynatorka tajnej oświaty podczas II wojny światowej
- Wincenty Głębocki – ksiądz, prefekt w szkołach
- Władysław Skowroński – plastyk, nauczyciel
- Michał Moczyński – pierwszy dyrektor szpitala w Ostrowie, patriota
- Rodzina Furmanków – fotografowie dokumentujący życie Ostrowa
Publikacje
W 1982 roku opublikowano monografię na temat cmentarza, zatytułowaną Stary cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim, autorstwa Mariana Kostrzewskiego.
