Starożytny Egipt

Starożytny Egipt

Starożytny Egipt, znany jako Kemet (Czarna Ziemia), był cywilizacją położoną w dolinie i delcie Nilu. W szczytowym okresie, zwanym Nowym Państwem, obejmował obszary Nubii, Syropalestyny i Libii. Historia Egiptu, od zjednoczenia delty i doliny Nilu około 3500 p.n.e., fascynuje badaczy do dzisiaj. W XIX wieku odkrycie pisma egipskiego przez Champolliona umożliwiło rekonstrukcję jego historii.

Okresy historyczne

• Okres predynastyczny (około 3500 p.n.e.): Zjednoczenie Egiptu Dolnego i Górnego.
• Wczesnodynastyczny (około 3000 – 2657 p.n.e.): Powstanie dynastii, wprowadzenie pisma, zjednoczenie kraju przez Menesa.
• Stare Państwo (około 2657 – 2166 p.n.e.): Okres świetności, monumentalne budowle, piramidy w Gizie jako grobowce faraonów.
• Pierwszy Okres Przejściowy (2166 – 2020 p.n.e.): Anarchia i rozpad centralnej władzy.
• Średnie Państwo (około 2020 – 1793 p.n.e.): Stabilizacja pod rządami Mentuhotepa II, kult Amona.
• Drugi Okres Przejściowy (1793 – 1540 p.n.e.): Kryzys, panowanie Hyksosów.
• Nowe Państwo (1540 – 1070 p.n.e.): Ekspansja terytorialna, potęga militarna, rządy Echnatona i przywrócenie kultu dawnych bogów.
• Trzeci Okres Przejściowy (1070 – 664 p.n.e.): Podział władzy między arcykapłanów a faraonów.
• Okres Późny (664 – 332 p.n.e.): Wzrost wpływów greckich, pojawienie się Ptolemeuszy.
• Egipt grecki (332 – 30 p.n.e.): Rządy Ptolemeuszy, wpływy greckie w administracji i kulturze.
• Egipt rzymski (30 p.n.e. – V w. n.e.): Zmniejszenie lokalnej autonomii, eksploatacja gospodarcza, rozwój chrześcijaństwa.

Religia i kultura

Charakterystyczną cechą Egiptu była religia oparta na wierze w życie po śmierci. Faraonowie uważani byli za wcielenie boga Horusa, a ich grobowce, w tym piramidy, odzwierciedlały tę religię. Pismo hieroglificzne, hieratyka i demotyka były kluczowe dla zapisów religijnych i administracyjnych. Kosmologia egipska, w tym mity o Ozyrysie i Horusie, ukazywała złożoność wierzeń.

Gospodarka i administracja

Gospodarka Egiptu opierała się na rolnictwie, z głównym znaczeniem Nilu. Administracja była scentralizowana, z królem jako najwyższym władcą, a wezyrem jako jego zastępcą. Egipt dzielił się na nomy, zarządzane przez nomarchów.

W skrócie, starożytny Egipt to złożona cywilizacja z wieloma okresami rozkwitu i kryzysów, charakteryzująca się bogatą kulturą, religią i osiągnięciami w architekturze oraz piśmiennictwie.