Stanisława Leszczyńska – Życiorys
Stanisława Leszczyńska (1896-1974) była polską położną, znaną jako „Mateczka”, która przeżyła oboz Auschwitz-Birkenau. Jej doświadczenia z tego okresu opisała w książce Raport położnej z Oświęcimia, której pierwsze wydanie miało miejsce w 1965 roku.
Wczesne życie
Urodziła się w Łodzi w rodzinie Zambrzyckich. W 1908 roku przeniosła się z rodziną do Rio de Janeiro, a po powrocie do Polski kontynuowała naukę, kończąc progimnazjum w 1914 roku. W czasie I wojny światowej pracowała w Komitecie Niesienia Pomocy Biednym, a w 1922 roku ukończyła Szkołę Położniczą w Warszawie.
Okres II wojny światowej
W czasie okupacji niemieckiej członkowie rodziny Leszczyńskich aktywnie działali w Narodowych Siłach Zbrojnych. Zostali aresztowani w lutym 1943 roku, a Stanisława z córką zostały przewiezione do KL Auschwitz-Birkenau, gdzie pracowała jako położna (więzień nr 41335). Pomimo zakazów, przyjęła około 3000 porodów do momentu wyzwolenia obozu przez Armię Czerwoną w 1945 roku.
Ostatnie lata życia
Po wojnie Stanisława Leszczyńska opisała swoje doświadczenia w Raporcie, co stało się inspiracją dla rapsodu teatralnego Oratorium oświęcimskie. Zmarła 11 marca 1974 roku na nowotwór, a jej szczątki przeniesiono do kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w 1996 roku.
Życie prywatne
W 1916 roku poślubiła Bronisława Leszczyńskiego, z którym miała czwórkę dzieci: Sylwię, Bronisława, Stanisława i Henryka.
Upamiętnienie i proces beatyfikacyjny
- Krakowska Szkoła Położnych nosi imię Stanisławy Leszczyńskiej od 1983 roku.
- W 1985 roku odznaczona pośmiertnie Krzyżem Oświęcimskim.
- W 2020 roku powstał film dokumentalny Położna, a w 2024 roku otwarto wystawę poświęconą jej osobie.
Proces beatyfikacyjny Stanisławy Leszczyńskiej został zakończony w archidiecezji łódzkiej w marcu 2024 roku, obejmując przesłuchania 56 świadków i zgromadzenie 1200 stron materiałów archiwalnych.
