Stanisław Trembecki
Stanisław Trembecki (1739-1812) był polskim poetą, dramatopisarzem, tłumaczem i historykiem, reprezentującym literacki okres oświecenia w Polsce. Urodził się w Jastrzębnikach i wywodził się z zamożnej rodziny. Jego ojciec był sędzią i dziedzicem, a matka miała powiązania z rodami Radziwiłłów.
Życiorys
Trembecki rozpoczął edukację w Nowym Korczynie, a następnie w Szkołach Nowodworskich w Krakowie. Po zakończeniu nauki zaangażował się w życie publiczne, uczestnicząc w sejmikach. Jego działalność polityczna wiązała się z konfederacją barską, w której pełnił rolę agenta wywiadu królewskiego. Po zdradzie konfederatów wyjechał do Francji, a po powrocie do Polski w 1772 roku borykał się z długami oraz konfliktami rodzinnymi.
W 1769 roku został dworzaninem króla Stanisława Augusta, a w 1773 uzyskał tytuł szambelana. Trembecki wsparł króla w jego polityce, pisząc ody i panegiryki broniące jego decyzji. Po detronizacji króla towarzyszył mu w podróżach, kontynuując badania nad historią Słowiańszczyzny. Ostatecznie osiedlił się w Tulczynie, gdzie zmarł.
Twórczość
Trembecki debiutował literacko w latach 70. XVIII wieku, choć niechętnie pisał, często korzystając z pseudonimów. Jego twórczość, osadzona w nurcie francuskiego klasycyzmu, obejmowała wiersze polityczne, bajki i poematy. Najbardziej znanym dziełem jest poemat Sofiówka wydany w 1806 roku. Trembecki był także autorem tłumaczeń, w tym komedii Syn marnotrawny Woltera.
Wybrane utwory
- Opuchły. Bajka z angielskiego
- Na dzień siódmy września
- Oda na ruinę zakonu jezuitów
- Sofijówka w sposobie topograficznym opisana
Przekłady
Trembecki tłumaczył również utwory klasyków, w tym Racine’a i Szekspira. Jego przekłady były cenione za literacką jakość.
Upamiętnienie
Ulica w Warszawie nosi imię Trembeckiego, a jego posąg znajduje się w Łazienkach Królewskich.
Bibliografia
- C. Backvis: Un grand poète polonais du XVIII siècle: S. Trembecki, Paryż 1937
- E. Rabowicz: S. Trembecki w świetle nowych źródeł, Wrocław 1965
