Stanisław Mateusz Rzewuski
Stanisław Mateusz Rzewuski herbu Krzywda (1662-1728) był znaczącą postacią w historii Rzeczypospolitej. Pełnił szereg kluczowych funkcji, w tym wojewody bełskiego, hetmana wielkiego koronnego oraz wojewody podlaskiego. Był również starostą chełmskim i lubomelskim oraz dyplomatą w Imperium Osmańskim.
Życiorys
Rzewuski urodził się w rodzinie podskarbiego nadwornego Michała Floriana Rzewuskiego. Jako pułkownik wojsk królewskich, brał udział w wyprawach mołdawskich oraz poselstwie na Krym. Był posłem na wiele sejmów w latach 1688-1703 i elektorem Augusta II Mocnego w 1697 roku. W 1699 roku reprezentował Polskę w Turcji, gdzie próbował ratyfikować traktat karłowicki.
W 1702 roku został krajczym wielkim koronnym, a w 1703 referendarzem wielkim koronnym. Jako regimentarz wojsk koronnych, stłumił powstanie Kozaków w 1703 roku. W 1706 roku uzyskał buławę polną, dowodząc polskim skrzydłem podczas bitwy kaliskiej. W 1715 roku, przeciwstawił się planom króla Augusta II w radzie senatu, a po śmierci Adama Mikołaja Sieniawskiego, w 1726 roku, został hetmanem wielkim koronnym.
Żony i dzieci
Rzewuski był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Dorota Cetner, a drugą Ludwika Eleonora Kunicka. Z drugiego małżeństwa miał pięcioro dzieci:
- Seweryn Józef Rzewuski – wojewoda wołyński
- Wacław Rzewuski – późniejszy hetman wielki koronny
- Marianna – żona Stanisława Potockiego, wojewody bełskiego
- Ludwika – benedyktynka we Lwowie
- Zuzanna
Osiągnięcia
Rzewuski był odznaczony Orderem Orła Białego. Jego kariera polityczna i wojskowa miała znaczący wpływ na wydarzenia w Rzeczypospolitej w XVIII wieku.
Bibliografia
- Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795, PWN Warszawa, 1982.
- Andrzej Link-Lenczowski, Rzewuski Stanisław Mateusz h. Krzywda (1662—1728), Polski Słownik Biograficzny, T. XXXIV/1, 1992.
