Stanisław Marian Kutrzeba
Stanisław Marian Kutrzeba, znany jako „Władysław Wyrwa”, był polskim historykiem prawa, urodzonym 15 listopada 1876 roku w Krakowie, gdzie zmarł 7 stycznia 1946 roku. Był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, rektorem w latach 1932-1933 oraz dwukrotnym dziekanem Wydziału Prawa. W latach 1926-1939 pełnił funkcję sekretarza generalnego Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1939 roku wybrano go na jej prezesa.
Życiorys
Kutrzeba był synem introligatora Jana i Walerii z Pawlików. Ukończył Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, a następnie studiował prawo i historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując doktorat w 1898 roku. Uzupełniał swoje wykształcenie w Paryżu, gdzie prowadził badania w archiwach.
W 1902 roku habilitował się na podstawie pracy o sądach średniowiecznych. W 1908 roku został profesorem nadzwyczajnym, a od 1912 roku profesorem zwyczajnym Katedry Prawa Polskiego. Brał aktywny udział w pracach Komisji Sejmowo-Konstytucyjnej oraz Komisji Archiwalnej.
W czasie II wojny światowej został aresztowany przez Gestapo, a po zwolnieniu zaangażował się w tajne nauczanie oraz działalność w Komitecie Trzech, wspierając uniwersyteckich asystentów. Po wojnie był posłem do Krajowej Rady Narodowej.
Praca naukowa
Kutrzeba specjalizował się w historii średniowiecznego prawa polskiego oraz ustroju Polski. Jego najważniejsze prace obejmują:
- Historia ustroju Polski w zarysie (1905-1917)
- Historia źródeł dawnego prawa polskiego (1925-1926)
- Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku (1937)
Ordery i odznaczenia
Stanisław Kutrzeba otrzymał liczne odznaczenia, w tym:
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1930)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1923)
- Złoty Krzyż Zasługi (1936)
- Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)
Doktoraty honorowe
Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1929) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (1938).
Uczniowie
W gronie jego uczniów znaleźli się m.in. Jan Konstanty Dąbrowski, Roman Grodecki i Adam Vetulani.
Pochówek
Kutrzeba zmarł w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był żonaty z Janiną z Domaszewskich, z którą miał troje dzieci.
