Stanisław Karwowski
Stanisław Karwowski (1848-1917) był polskim profesorem, historykiem, geografem, lingwistą, pedagogiem oraz działaczem społecznym, związanym głównie z Wielkopolską i Śląskiem.
Życiorys
Karwowski pochodził z mazowieckiej szlachty herbu Pniejnia. Urodził się w Lesznie, jako syn nauczyciela Adama Karwowskiego. Po ukończeniu gimnazjum w Lesznie studiował we Wrocławiu i Berlinie, uzyskując w 1870 roku doktorat na Uniwersytecie w Halle.
Jako profesor w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Ostrowie, sprzeciwiał się germanizacji. W 1874 roku, po odmowie nauczania w języku niemieckim, został przymusowo przeniesiony do Żagania. Później uczył w Głubczycach, a po przejściu na emeryturę osiedlił się w Poznaniu, gdzie działał jako wiceprezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł w Berlinie i został pochowany w Poznaniu.
Badania i publikacje
Karwowski był aktywnym badaczem historii Wielkopolski oraz Śląska, a także genealogii rodzin szlacheckich. Jego kluczowym dziełem jest trzytomowa Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego, uznawana za ważne źródło informacji o życiu politycznym i kulturalnym regionu w okresie zaborów.
Wśród jego publikacji znalazły się także monografie dotyczące miast wielkopolskich i tematów związanych z historią regionu, takie jak:
- Jarocin i jego dziedzice (1903)
- Genealogia Łodzia Brodnickich (1910)
- Szlachta polska a chłopi (1911)
- Lwówek i jego dziedzice (1914)
- Leszczyńscy herbu Wieniawa (1914)
Życie prywatne
Stanisław Karwowski był mężem Marii Pstrokońskiej, a ich syn Adam został znanym lekarzem dermatologiem i profesorem Uniwersytetu Poznańskiego. Po Karwowskim pozostało dziedzictwo w postaci ulic noszących jego imię w Poznaniu, Jarocinie i Lesznie.
Wybrane publikacje
- Kronika Miasta Leszna (1877)
- Gniezno (1892)
- Kolegiata św. Jerzego i kościół św. Stanisława w Gnieźnie (1896)
- Czasopisma wielkopolskie (1908)
- Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego (3 tomy, 1918)
Bibliografia
Karwowski pozostawił po sobie znaczące ślady w polskiej historiografii i edukacji, a jego prace są nadal ważnym źródłem wiedzy o regionie.