Stanisław Gabriel Worcell
Stanisław Gabriel Worcell (26 marca 1799 – 3 lutego 1857) był polskim działaczem politycznym, publicystą i hrabią, pochodzącym z rodziny hrabiowskiej przybyłej do Polski w czasach saskich.
Wykształcenie i wczesna działalność
Worcell kształcił się w Liceum Krzemienieckim, gdzie zaczął interesować się europejską myślą polityczną oraz ideami socjalizmu utopijnego. Był członkiem loży masońskiej i 25 stycznia 1831 roku podpisał akt detronizacji Mikołaja I Romanowa.
Działalność w powstaniu listopadowym
Wziął udział w walkach partyzanckich na Wołyniu, a 11 sierpnia 1831 roku został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W tym samym roku został posłem z powiatu rówieńskiego na sejm powstańczy.
Emigracja i działalność na uchodźstwie
Po powstaniu listopadowym Worcell emigrował do Francji i Wielkiej Brytanii, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu politycznym. Był członkiem sejmu powstańczego na emigracji oraz Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich w Paryżu (1832). W swojej karierze politycznej zmieniał organizacje, w których działał:
- Towarzystwo Demokratyczne Polskie (TDP)
- Gromady Ludu Polskiego
- Zjednoczenie Emigracji Polskiej
- Powrót do TDP
Worcell przyjaźnił się z włoskim politykiem Giuseppe Mazzinim i działał pod pseudonimem Gryzomir Tukan w Towarzystwie Szubrawców. Był autorem rozprawy ideologicznej „O własności”.
Rodzina
Jego brat, Mikołaj Worcell, został uwięziony w 1827 roku i zesłany do karnej kompanii na Kaukaz, skąd wrócił do kraju w 1843 roku po otrzymaniu łaski. Zwrócono mu skonfiskowane dobra rodowe.
