„`html
Stanisław Dąbek
Stanisław Dąbek (ur. 28 marca 1892 w Nisku, zm. 19 września 1939 na Kępie Oksywskiej) był pułkownikiem piechoty Wojska Polskiego, działaczem niepodległościowym oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pełnił funkcję dowódcy Morskiej Brygady Obrony Narodowej oraz był p.o. dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża. Pośmiertnie awansowany na stopień generała brygady.
Życiorys
Dąbek pochodził z rodziny chłopskiej i miał sześcioro rodzeństwa. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Nisku i Lubaczowie, uczył się w seminarium nauczycielskim. W 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do armii austro-węgierskiej. Po ciężkim zranieniu na froncie walczył we Włoszech.
Po zakończeniu wojny w 1918 roku dołączył do Wojska Polskiego. Brał udział w walkach z Ukraińcami i bolszewikami, za co zdobył Krzyż Walecznych. Awansował na majora, a później na pułkownika, dowodząc różnymi pułkami piechoty.
W 1939 roku, przed rozpoczęciem II wojny światowej, został dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej. W obliczu przeważających sił wroga, zdecydował się na ewakuację swoich jednostek na Kępę Oksywską, gdzie 19 września 1939 roku popełnił samobójstwo w obliczu nieuchronnej klęski.
Awanse
- Podporucznik
- Porucznik
- Kapitan
- Major – zatwierdzony 1 kwietnia 1920
- Pułkownik – 10 grudnia 1931
Odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Upamiętnienie
Dąbek jest patronem wielu instytucji, w tym szkół oraz drużyn harcerskich. Ulice jego imienia znajdują się w wielu miastach w Polsce. W 1969 roku stocznia w Gdyni zbudowała statek nazwany „Pułkownik Dąbek”. W 1984 roku Poczta Polska wydała znaczek z jego wizerunkiem. W 2022 roku odsłonięto pomnik jego honoru w Lubaczowie.
Bibliografia
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych
- Stanisław Strumph Wojtkiewicz, Alarm dla Gdyni, Wydawnictwo MON, 1977.
- Edmund Kosiarz, Obrona Kępy Oksywskiej, Książka i Wiedza, 1984.
- Zygmunt Kubrak, Generał Stanisław Dąbek, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, 2014.
„`
