Stanisłau Szuszkiewicz
Stanisłau Stanisławawicz Szuszkiewicz (15 grudnia 1934 – 3 maja 2022) był białoruskim naukowcem i politykiem, uznawanym za jednego z liderów niepodległej Białorusi. Urodził się w Mińsku, w ZSRR, i był doktorem nauk fizyczno-matematycznych oraz profesorem. W latach 1991–1994 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi, a jego podpis widniał pod deklaracją niepodległości z 25 sierpnia 1991 roku.
Dzieciństwo i młodość
Szuszkiewicz był synem pisarki i poety, oboje pochodzili ze szlacheckiej rodziny. Jego rodzice, Helena Romanowska i Stanisłau Szuszkiewicz, studiowali filologię i pracowali w systemie komunistycznym, co zakończyło się aresztowaniem ojca w 1936 roku. Po rehabilitacji w 1954 roku rodzina wróciła do Mińska.
Kariera naukowa
W 1956 roku ukończył Białoruski Uniwersytet Państwowy. Pracował jako młodszy pracownik naukowy oraz w różnych instytucjach akademickich, zajmując stanowiska wykładowcze i kierownicze. W 1970 roku uzyskał stopień doktora nauk fizyczno-matematycznych, a w 1991 roku został członkiem korespondentem Narodowej Akademii Nauk Białorusi.
Działalność polityczna
- 1989-1991: Deputowany ludowy ZSRR.
- 1990: Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR.
- 1991-1994: Przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi.
- Podpisanie porozumienia białowieskiego w 1991 roku, kończącego istnienie ZSRR.
Szuszkiewicz był kandydatem na urząd prezydenta Białorusi w 1994 roku, ale zajął czwarte miejsce. Po zakończeniu kariery politycznej prowadził badania w Centrum Badań Politycznych i Ekonomicznych.
Nagrody i osiągnięcia
- Zasłużony Działacz Nauki i Techniki Białoruskiej SRR (1982).
- Nagroda Rady Ministrów ZSRR (1985).
- Nagroda Państwowa Białoruskiej SRR (1988).
- Doctor honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2009).
- Nominacja do Pokojowej Nagrody Nobla (2007).
Życie prywatne
Szuszkiewicz był osobą wyznania rzymskokatolickiego. W latach 1960-1961 uczył języka rosyjskiego Lee Harvey Oswalda, przyszłego zabójcę prezydenta USA.
Śmierć
Zmarł 3 maja 2022 roku w Mińsku po infekcji Covid-19. Jego msza żałobna odbyła się 7 maja 2022 roku w mińskiej katedrze.
