SS Niemen – Historia Polskiego Parowca
SS Niemen był polskim parowcem, masowcem o nośności 5146 DWT, który zatonął w 1932 roku w wyniku kolizji z fińskim żaglowcem. Statek, nowoczesny jak na swoje czasy, został zakupiony przez Żeglugę Polską podczas budowy dla innego armatora.
Zwodowany 7 marca 1928 roku w stoczni Craig Taylor & Co. w Stockton-on-Tees (Wielka Brytania), SS Niemen stał się rekordzistą wśród statków Polskiej Marynarki Handlowej. Jego bliźniaczy statek, Wisła, został zwodowany 6 czerwca 1928 roku i był pierwszym statkiem zbudowanym specjalnie dla polskiego armatora.
Rekordowe Przejazdy i Powiązania z Józefem Piłsudskim
Po wejściu do służby, SS Niemen pełnił funkcję statku trampowego. 24 lutego 1931 roku, pod dowództwem kapitana L. Rusieckiego, jako pierwszy polski statek handlowy przekroczył równik z ładunkiem w drodze z Madery do Ameryki Południowej.
Statek miał również dwa znaczące powiązania z Józefem Piłsudskim:
- Wynajęcie przez rząd polski jako jednostka łącznikowa w Egipcie podczas pobytu Piłsudskiego.
- Wizyta kapitana Rusieckiego na Maderze, gdzie złożył wizytę marszałkowi.
Katastrofa i Ratunek
SS Niemen zatonął 1 października 1932 roku na wodach Kattegatu w wyniku kolizji z fińskim żaglowcem „Lawhill”. Wydarzenie miało miejsce o godzinie 3:07, a statek zatonął w ciągu ośmiu minut. Na pokładzie nie wystąpiły straty wśród załogi, jednak drugi oficer „Lawhilla” zginął w wyniku wypadku.
Załoga Niemna została uratowana przez szwedzki statek „Kronprinsessan Margareta”, który odnalazł rozbitków i zawiózł ich do Göteborga. Rok później szwedzki statek otrzymał tablicę pamiątkową w Gdyni za akcję ratunkową.
Ocena Winy i Wrak
Polska Izba Morska uznała, że SS Niemen nie ponosi winy za kolizję, obwiniając „Lawhilla” za brak pomocy. Warto zauważyć, że według przepisów morskich żaglowce mają pierwszeństwo przed statkami mechanicznymi. Prawdopodobnie osłonięte przez żagle światła „Lawhilla” były niewidoczne dla załogi Niemna.
Wrak statku, leżący w płytkich wodach, został w latach sześćdziesiątych XX wieku zniszczony przez Duńczyków w wyniku użycia ładunków wybuchowych, a pozostałości zostały wydobyte.
Podsumowanie
SS Niemen był istotnym elementem historii polskiej żeglugi, a jego tragiczny koniec podkreśla zarówno wyzwania, jak i osiągnięcia polskiego transportu morskiego w XX wieku.
