Środa Wielkopolska

Środa Wielkopolska, znana do 1968 roku jako Środa, to miasto w województwie wielkopolskim, będące siedzibą powiatu średzkiego oraz gminy miejsko-wiejskiej. Miasto, które w przeszłości było królewskim ośrodkiem administracyjnym, jest dzisiaj lokalnym węzłem komunikacyjnym i ośrodkiem usługowo-przemysłowym.

Położenie

Środa Wielkopolska mieści się w Mezoregionie Równina Wrzesińska, wchodzącym w skład Makroregionu Pojezierze Wielkopolskie. W okolicy przepływają rzeki Maskawa i Struga Średzka, a w 1972 roku na Maskawie utworzono sztuczny zbiornik retencyjny.

Nazwa

Nazwa miasta pochodzi od słowa „środek” i odnosi się do dnia tygodnia, w którym odbywały się targi. Miejscowość była wzmiankowana w łacińskim dokumencie z 1281 roku.

Historia

Środa ma bogatą historię sięgającą czasów prehistorycznych, z obozowiskami z epoki kamienia. W średniowieczu miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym i administracyjnym, a nasilenie handlu przyczyniło się do jego lokacji na prawie magdeburskim między 1253 a 1281 rokiem. Z czasem zyskało na znaczeniu jako miejsce sejmików ziemskich położonych w centralnej części dawnych województw kaliskiego i poznańskiego.

Rozwój i zabytki

W XVI wieku liczba mieszkańców wzrosła do około 2000. Miasto przetrwało potop szwedzki, jednak jego rozwój zahamowały rozbiory. W XIX wieku Środa stała się częścią Prus, co przyczyniło się do wzrostu liczby ludności do 6000 w 1900 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym miasto dynamicznie się rozwijało, a po II wojnie światowej liczba mieszkańców wzrosła do ponad 10 000.

Demografia

Od 1660 roku liczba mieszkańców Środy rosła, osiągając w 2016 roku 18 000. Wzrost ludności był efektem powojennego boomu demograficznego oraz industrializacji.

Zabytki

Ratusz z poł. XIX wieku
Późnogotycka kolegiata farna z lat 1423–1428
Plebania z pocz. XIX wieku
Neoromański kościół pw. Najśw. Serca Pana Jezusa z lat 1883–1888
Cmentarz rzymskokatolicki z kaplicą z 1913 roku

Sport i kultura

Miasto ma bogate tradycje sportowe, a klub sportowy „Polonia” odnosi sukcesy w hokeju na trawie. W Środzie działa również wiele instytucji kulturalnych, w tym Dom Kultury i Średzkie Towarzystwo Kulturalne.

Oświata i medycyna

W mieście znajdują się różnorodne placówki edukacyjne, w tym szkoły podstawowe, liceum oraz wyższa szkoła społeczno-ekonomiczna. Infrastruktura medyczna obejmuje szpital oraz wiele przychodni i ośrodków zdrowia.