Sprawdzian – Definicja i Zastosowanie
Sprawdzian to przyrząd pomiarowy, który służy do weryfikacji, czy wymiar przedmiotu mieści się w określonych granicach. Jego głównym zadaniem jest potwierdzenie zgodności wymiaru z wartościami granicznymi (dolnymi i górnymi).
Materiał i Rodzaje Sprawdzianów
Sprawdziany najczęściej wykonane są z nierdzewnej, hartowanej stali narzędziowej. Należy zaznaczyć, że nie wskazują one rzeczywistych wymiarów, lecz jedynie pozwalają na ocenę zgodności z wymaganiami.
Sprawdziany dzielą się na dwa główne typy:
- Sprawdziany wymiaru:
- Do otworów: tłoczkowy walcowy, tłoczkowy kulisty, łopatkowy walcowy, łopatkowy kulisty, średnicówkowy.
- Do wałków: pierścieniowy, szczękowy, szczękowy składany, szczękowy nastawny.
- Do stożków.
- Do gwintów.
- Sprawdziany kształtu.
W obrębie sprawdzianów wymiarowych można wyróżnić:
- Sprawdziany jednograniczne: odwzorowują jeden wymiar graniczny (największy lub najmniejszy).
- Sprawdziany dwugraniczne: odwzorowują oba wymiary graniczne.
Klasyfikacja Funkcjonalna
Sprawdziany dzieli się również ze względu na ich funkcję:
- Sprawdziany robocze: stosowane w procesie produkcji.
- Sprawdziany odbiorcze: używane w kontrolach technicznych oraz podczas odbioru towarów.
Do kontroli sprawdzianów służy przyrząd zwany „przeciwsprawdzianem”.
