Spółgłoska nosowa wargowo-zębowa
Spółgłoska nosowa wargowo-zębowa to dźwięk występujący w różnych językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem: []
Artykulacja
Podczas artykulacji spółgłoski nosowej wargowo-zębowej zachodzą następujące procesy:
- Wydychane powietrze jest modulowane przez płuca.
- Tylna część podniebienia miękkiego jest w luźnej pozycji, a powietrze uchodzi przez nos.
- Prąd powietrza przepływa nad językiem lub wzdłuż jego środkowej linii.
- Dolna warga kontaktuje się z górnymi siekaczami, co blokuje przepływ powietrza przez jamę ustną, podczas gdy podniebienie miękkie jest opuszczone.
- Wiązadła głosowe drgają, co sprawia, że spółgłoska jest dźwięczna.
- Pozycja języka i ust może się zmieniać w zależności od kontekstu.
Warianty
Artykulacja spółgłoski nosowej wargowo-zębowej może przyjmować różne warianty:
- Spółgłoska zmiękczona (spalatalizowana): [] – środkowa część grzbietu języka wznosi się w stronę podniebienia twardego.
- Spółgłoska welaryzowana: [] – tylna część grzbietu języka wznosi się do podniebienia tylnego.
- Spółgłoska labializowana: [] – wargi są zaokrąglone.
Przykłady
W wielu językach spółgłoska nosowa wargowo-zębowa jest alofonem spółgłoski [] w pozycji przed spółgłoską wargowo-zębową. Przykładem w języku polskim jest słowo „symfonia” []
Terminologia
Spółgłoska wargowo-zębowa określana jest również jako spółgłoska labiodentalna.