Spoiwo mineralne
Spoiwo mineralne to materiał wiążący, uzyskiwany poprzez wypalenie i zmielenie surowców mineralnych, głównie skał osadowych. Po dodaniu wody zachodzą reakcje chemiczne, które prowadzą do procesu wiązania i twardnienia. Spoiwa mineralne dzielimy na hydrauliczne i powietrzne, w zależności od ich zachowania w środowisku wodnym podczas twardnienia.
Rodzaje spoiw mineralnych
- Spoiwa powietrzne – twardnieją jedynie na powietrzu, do których należą:
- wapno
- gips oraz cement anhydrytowy (cement Keena)
- spoiwo magnezjowe (cement Sorela)
- spoiwo krzemianowe ze szkłem wodnym
- Spoiwa hydrauliczne – twardnieją zarówno na powietrzu, jak i pod wodą, w tym:
- cementy
- wapno hydrauliczne (cement romański)
Historia zastosowania spoiw
Spoiwa powietrzne są najstarszymi materiałami budowlanymi. Gips był używany w starożytnym Egipcie już ok. 2600 p.n.e. do łączenia bloków kamiennych oraz wyprawiania ścian. Znany był także w Mezopotamii oraz przez Greków, Rzymian i Hindusów. W IV wieku ponownie odkryto gips w Europie, a w Polsce pierwsze ślady jego użycia pochodzą z XI wieku.
Wapno również ma długą historię, sięgającą Babilonii z ok. 600 r. p.n.e. Opisy produkcji wapna palonego pochodzą z III-II wieku p.n.e. Spoiwa hydrauliczne, znane najprawdopodobniej w starożytnym Rzymie, zaczęto rozwijać w XVIII wieku przez dodawanie gliny i pucolan do wapna. Pierwsza wytwórnia wapna hydraulicznego została uruchomiona w Anglii w 1796 roku.
Inne materiały wiążące
Oprócz spoiw mineralnych, w budownictwie używane są inne materiały, takie jak glina czy asfalt ponaftowy. Nie zachodzą w nich jednak reakcje chemiczne podczas łączenia, dlatego nie są klasyfikowane jako spoiwa, a lepiszcza.
