Sosna wejmutka
Sosna wejmutka (Pinus strobus L.) to iglaste drzewo z rodziny sosnowatych (Pinaceae), występujące głównie w północno-wschodniej Ameryce Północnej. W Polsce jest uprawiana i spotykana w lasach oraz parkach.
Rozmieszczenie geograficzne
Naturalny zasięg sosny wejmutki obejmuje południową Kanadę aż po północne stany USA. Występuje w:
- Kanada: Nowa Fundlandia, Ontario
- USA: Minnesota, Iowa, Illinois, Ohio, Pensylwania, New Jersey, Georgię, Karolina Południowa, Kentucky, Tennessee, Delaware
Niektóre populacje w Gwatemali i Meksyku klasyfikowane są jako odmiana P. strobus var. chiapensis.
Morfologia
Sosna wejmutka to smukłe drzewo, osiągające wysokość 30–67 m i średnicę do 180 cm. Kora jest ciemnoszara i grubieje z wiekiem. Liście to igły zebrane po 5, długości 6–10 cm. Szyszki męskie są walcowate i żółte, a żeńskie cylindryczne, osiągające 20 cm długości.
Biologia i ekologia
Drewno sosny wejmutki jest lekkie i miękkie, idealne do obróbki. Drzewo kwitnie od maja do czerwca, produkując szyszki żeńskie po 5–10 latach, a pełne plony osiąga w wieku 20–30 lat. Nasiona są rozprzestrzeniane głównie w promieniu do 60 m.
Sosna preferuje glebę wapienną i rośnie w dolinach górskich do wysokości 1500 m n.p.m. W Polsce najgrubszy okaz ma 521 cm obwodu i 33 m wysokości.
Systematyka
Sosna wejmutka należy do podrodzaju Strobus i jest blisko spokrewniona z innymi sosnami, takimi jak Pinus monticola i P. wallichiana.
Zagrożenia
Według IUCN, sosna wejmutka klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski (LC).
Zastosowanie
- Drzewo ozdobne w parkach i lasach
- Surowiec drzewny do produkcji opakowań
- Używana w marynarce wojennej i budownictwie w XVII i XVIII wieku
- Sprowadzona do Europy na potrzeby przemysłu papierniczego
Szkodniki i choroby
Sosna wejmutka jest narażona na 277 szkodników i 110 chorób, z których 16 owadów i 7 chorób jest szczególnie groźnych. Największe zagrożenie stanowią:
- Pissodes strobi – niszczy młode pędy
- Conophthorus coniperda – żeruje na szyszkach
- Cinara strobi – mszyca uszkadzająca pędy
- Neodiprion pinetum – larwy żerujące na igłach
Sosna wejmutka odgrywa istotną rolę w ekosystemie, a jej nasiona są pożywieniem dla wielu gatunków zwierząt, w tym wiewiórek.
