Sosna giętka

Sosna giętka

Sosna giętka (Pinus flexilis E. James) to gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych, występujący naturalnie w Górach Skalistych w Kanadzie i USA. Obszar jej występowania obejmuje m.in. Alberty, Kolumbię Brytyjską, Nowy Meksyk oraz Arizonę. Najstarsze egzemplarze mogą żyć około 1670 lat.

Morfologia

• Pokrój: Drzewo małych lub średnich rozmiarów, korona początkowo stożkowata, później zaokrąglona.
• Pień: Osiąga 12–15 m wysokości, czasem do 26 m, z jasnoszarą, delikatnie spękaną korą.
• Liście: Igły w grupach po 5, długość 3–7 cm, ciemnozielone.
• Szyszki: Męskie elipsoidalne do cylindrycznych, żeńskie cylindryczne, dojrzewają w ciągu 13 miesięcy.
• Korzeń: System korzeniowy odzwierciedla podłoże, często rośnie w kamienistych warunkach.

Biologia i ekologia

Drzewo długowieczne, jednopienne, pylenie odbywa się od czerwca do lipca. Szyszki żeńskie dojrzewają we wrześniu i październiku, a nasiona są głównie rozsiewane przez gryzonie i ptaki, zwłaszcza orzechówkę popielatą (Nucifraga columbiana). Sosna giętka rośnie na różnych glebach, od wapiennych po granitowe, i preferuje nasłonecznione stanowiska. Może tworzyć czysto-gatunkowe lasy iglaste lub lasy mieszane.

Systematyka i zmienność

Sosna giętka należy do podrodzaju Strobus, sekcji Quinquefoliae. Wyróżnia się dwie odmiany:

• Pinus flexilis var. flexilis – odmiana typowa.
• Pinus flexilis var. reflexa – czasami traktowana jako odrębny gatunek.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN klasyfikuje sosnę giętką jako gatunek najmniejszej troski, jednak odmiana var. reflexa uznawana jest za bliską zagrożeniu. Liczebność populacji maleje.

Zastosowanie

Drewno sosny giętkiej wykorzystywane było do produkcji stempli i podkładów kolejowych, lecz rzadko jest wyrządzane z powodu krętej struktury drewna. Nasiona były używane przez rdzennych Amerykanów jako pożywienie.

Choroby i szkodniki

• Rdza wejmutkowo-porzeczkowa (Cronartium ribicola) – powoduje wymieranie drzew w niektórych obszarach.
• Opieńkowa zgnilizna korzeni (Armillaria mellea) – atakuje drzewa w prawie całym zasięgu.
• Brunatna zgnilizna drewna (Phaeolus schweinitzii) – choroba atakująca stare drzewa iglaste.
• Inne szkodniki: Choristoneura lambertiana, Dioryctria, Pineus coloradensis, Dendroctonus ponderosae.
• Urson (Erethizon dorsatum) – żywi się igłami.
• Pasożyty: Arceuthobium cyanocarpum i inne gatunki.