Sola Fide – Zasada Usprawiedliwienia przez Wiarę
Sola fide (łac. „tylko przez wiarę”) to doktryna protestancka, według której grzeszny człowiek zdobywa Boże przebaczenie wyłącznie przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Marcin Luter, twórca tej zasady, uznał, że każdy człowiek jest grzeszny i niezdolny do samodzielnego osiągnięcia zbawienia. Bóg oferuje darmowe przebaczenie i usprawiedliwienie tym, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa.
Inspiracje Biblijne
Luter, wykładając Księgę Psalmów oraz Listy Nowego Testamentu, doszedł do wniosku, że usprawiedliwienie uzyskuje się przez wiarę. Kluczowe fragmenty biblijne to:
- List do Rzymian 4,1–5
- List do Galatów 3,1–7
- Księga Rodzaju 15,6
Luter krytykował Kościół rzymskokatolicki za odrzucenie tej fundamentalnej prawdy.
Augustyn z Hippony a Sola Fide
Augustyn w dziele Wiara i uczynki podkreślał, że wiara musi być połączona z uczynkami. Wskazywał, że sama wiara, bez miłości, nie prowadzi do zbawienia. Wzywał do nawrócenia i przemiany życia, co jest zgodne z nauczaniem Apostołów.
Dzieje Doktryny
Usprawiedliwienie przez wiarę było kluczowym tematem w XVI wieku, szczególnie w kontekście krytyki teologii scholastycznej. Luter podkreślał, że zbawienie jest darem Bożej łaski, osiągalnym tylko przez wiarę. Zasada sola fide stała się jedną z pięciu podstawowych doktryn reformacji.
Poprzednicy Lutra
Niektórzy z wcześniejszych myślicieli, którzy wyrazili podobne poglądy, to:
- Klaudiusz z Turynu
- Piotr Waldo
- John Wycliffe
- Jan Hus
Kontrowersje za Życia Lutra
Luter postrzegał chrześcijanina jako simul iustus et peccator (jednocześnie sprawiedliwego i grzesznego). Krytyka tej doktryny dotyczyła jej rzekomej antyrealistyczności oraz twierdzenia, że usprawiedliwienie jest jedynie formalnym uznaniem. Sobór trydencki odpowiedział na te kontrowersje, akcentując realną przemianę grzesznika.
XX-wieczne Próby Konsensusu
Wspólna katolicko-luterańska deklaracja o usprawiedliwieniu z 2000 roku potwierdziła, że sola fide nie jest sprzeczna z tradycyjną koncepcją chrześcijańskiego usprawiedliwienia. Papież Benedykt XVI zauważył, że sformułowanie Lutra jest poprawne, o ile nie przeciwstawia się miłości.
Bibliografia
Lista odniesień do literatury i źródeł dotyczących sola fide oraz jego rozwoju w teologii.
