Socjalizm utopijny
Socjalizm utopijny to ideologia dążąca do zniesienia własności prywatnej, uważanej za źródło wyzysku, oraz do wprowadzenia wspólnoty majątkowej i równości obywateli.
Historia
Myśli o sprawiedliwym społeczeństwie sięgają czasów ustroju niewolniczego i feudalnego, gdzie pojawiały się w legendach i podaniach ludowych. Idee te zyskały bardziej zorganizowany charakter w XVI i XVII wieku, kiedy to Tomasz Morus w swojej książce Utopia przedstawił społeczeństwo bez własności prywatnej. Inny ważny myśliciel, Tommaso Campanella, również przyczynił się do rozwoju tej idei.
W XVIII wieku socjalizm utopijny zyskał popularność we Francji, a jego przedstawicielami byli m.in. Jan Meslier, Gabriel Mably i Morelly. Industrializacja XIX wieku przyczyniła się do pojawienia się nowych klas społecznych, w tym robotników, którzy borykali się z trudnymi warunkami pracy i życia. W odpowiedzi na te problemy rozwijały się idee socjalistyczne, które dążyły do stworzenia systemu bez egoizmu, przymusu i wyzysku.
Teoretycy socjalizmu utopijnego
Pierwszymi teoretykami nowej idei byli socjaliści utopijni, tacy jak Robert Owen, Henri de Saint-Simon i Charles Fourier. Ich celem było zorganizowanie społeczeństwa na zasadzie dobrowolnych zrzeszeń produkcyjnych.
Niektórzy badacze podkreślają, że socjalizm utopijny miał silne inspiracje chrześcijańskie, co było widoczne u postaci takich jak Étienne Cabet i Wilhelm Weitling, którzy odwoływali się do idei komunizmu ewangelicznego.
Rola socjalizmu utopijnego
Socjalizm utopijny odegrał kluczową rolę jako prekursor socjalizmu naukowego i marksizmu, przekształcając utopijne wizje w naukowe podstawy społecznych zmian.
