Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii
Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii (SFRJ) była państwem socjalistycznym na Półwyspie Bałkańskim, istniejącym od 29 listopada 1945 do 27 kwietnia 1992. Powstała na terenie byłej Jugosławii po II wojnie światowej, po proklamowaniu Demokratycznej Federacyjnej Jugosławii w 1943 roku.
Geneza i Historia
Jugosławia skapitulowała przed III Rzeszą w 1941 roku, a następnie podjęto walkę z okupacją. Największe wpływy w nowym rządzie zyskał Josip Broz Tito, który stał się liderem ruchu oporu. W 1945 roku proklamowano Tymczasowy Rząd Demokratycznej Federacji Jugosławii, a w kolejnych latach zmieniano nazwę na Federacyjną Ludową Republikę Jugosławii (1946) i Socjalistyczną Federacyjną Republikę Jugosławii (1963). W 1945 roku odbyły się wybory, w których zwyciężył Front Ludowy, a król Piotr II został zdetronizowany.
Walka o granice
Podczas Konferencji Pokojowej w 1946 roku Jugosławia domagała się przyznania jej Triestu i części Istrii. Ostatecznie utworzono Wolne Terytorium Triestu, co nie zaspokoiło ambicji Jugosławii, prowadząc do napięć z zachodnimi mocarstwami.
Rozłam z ZSRR
W 1948 roku nastąpił rozłam z ZSRR, gdy Tito odrzucił stalinowską politykę. Jugosłowiańska Partia Komunistyczna została usunięta z Kominformu, co doprowadziło do represji wobec zwolenników stalinizmu w kraju.
Polityka w latach 60. i 70.
W 1964 roku Jugosławia zmieniła nazwę na SFRJ. Wprowadzono reformy liberalizacyjne, ale po kryzysie narodowościowym w latach 70. ograniczono swobody obywatelskie. W 1980 roku zmarł Tito, co przyspieszyło proces rozpadu federacji.
Polityka gospodarcza i zagraniczna
W 1950 roku ogłoszono program reform gospodarczych, który wprowadził samorządność w przedsiębiorstwach. Jugosławia starała się również poprawić relacje z Zachodem, a w 1956 roku stała się jednym z założycieli Ruchu Państw Niezaangażowanych.
Podział administracyjny
- Socjalistyczna Republika Bośni i Hercegowiny (stolica: Sarajewo)
- Socjalistyczna Republika Chorwacji (stolica: Zagrzeb)
- Socjalistyczna Republika Macedonii (stolica: Skopje)
- Socjalistyczna Republika Czarnogóry (stolica: Titograd, obecnie Podgorica)
- Socjalistyczna Republika Serbii (stolica: Belgrad)
- Socjalistyczna Republika Słowenii (stolica: Lublana)
Podsumowanie
SFRJ była państwem o bogatej historii i złożonym systemie politycznym, które przeszło przez wiele okresów reform i kryzysów. Jej rozpad w latach 90. XX wieku doprowadził do utworzenia niezależnych państw na terenie dawnej Jugosławii.
