„`html
Soce – wieś w Podlaskiem
Soce (biał. Сацы, ros. Соцы) to zabytkowa wieś położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narew. Miejscowość leży nad rzeką Rudnią, około 30 km od Białegostoku i Hajnówki. Wieś jest częścią Krainy Otwartych Okiennic i charakteryzuje się dobrze zachowaną drewnianą architekturą.
Mieszkańcy i język
Soce zamieszkują autochtoniczni Rusini podlascy, którzy posługują się dialektem zachodniopoleskim. Język ten jest obecnie zagrożony wymarciem, gdyż jest używany głównie przez starsze pokolenie. W 2011 roku wieś liczyła 99 mieszkańców.
Historia
Pierwsza pisana wzmianka o Socach pochodzi z 1560 roku. Wieś powstała w wyniku królewskich regulacji dotyczących pomiarów włócznych. Po II wojnie światowej miało miejsce wyludnienie wsi, a wiele rodzin zdecydowało się na migrację do ZSRR.
Zabytki
Soce są znane z tradycyjnej zabudowy. Zachował się układ dwuczęściowej wsi szeregowej, a wiele budynków charakteryzuje się bogatą dekoracją snycerską. W wiosce znajduje się:
- Drewniana kaplica prawosławna pod wezwaniem św. Proroka Eliasza.
- Cztery krzyże wotywne z 1895 roku.
- Dębowa kaplica słupowa z 1861 roku.
- Dawna szkoła podstawowa.
Turystyka
Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne, takie jak Kraina Otwartych Okiennic i Podlaski Szlak Bociani. Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne, a w 2016 roku otwarto Muzeum Wsi Soce.
Inicjatywy lokalne
W 2011 roku mieszkańcy sprzeciwiali się wpisaniu wsi do rejestru zabytków, co zakończyło się modernizacją drogi, która wywołała oburzenie. W 2012 roku wieś została ostatecznie wpisana do rejestru zabytków. Odbywają się tu różne wydarzenia kulturalne, w tym doroczne obchody św. Proroka Eliasza oraz festyny.
Język i kultura
Język używany przez mieszkańców, nazywany chachłackim, należy do gwar północnoukraińskich. Mimo różnic kulturowych, mieszkańcy nie wykształcili ukraińskiej tożsamości narodowej, a w spisach powszechnych zadeklarowana jest białoruska przynależność narodowa.
„`
