Smoła surowa
Smoła surowa to produkt odgazowania węgla, łupków bitumicznych lub drewna. Jest to ciekła substancja o wysokiej lepkości, występująca w kolorze od czarnego do jasnobrunatnego, w zależności od surowca i sposobu produkcji. Składa się głównie z mieszaniny węglowodorów oraz innych związków organicznych, takich jak tlen, azot i siarka.
Rodzaje smoły surowej
- Smoła pogazowa – czarna, mazista smoła węglowa powstająca przy odgazowaniu węgla kamiennego w temperaturze około 1000 °C.
- Smoła generatorowa – brunatno-czarna smoła węglowa uzyskiwana z niektórych metod zgazowania węgla, produkowana w temperaturze 700–800 °C.
- Smoła wytlewna (prasmoła) – niskotemperaturowa smoła uzyskiwana w temperaturze 500–600 °C, różniąca się składem w zależności od surowca:
- Z węgla kamiennego – główny produkt niskotemperaturowego odgazowania z mniejszą zawartością węglowodorów aromatycznych.
- Z węgla brunatnego – wyższa zawartość węglowodorów nienasyconych i fenoli.
- Z łupków bitumicznych – przypomina ropę naftową z dużą zawartością frakcji olejowych.
- Z drewna – znana jako smoła drzewna lub dziegć.
Smoły surowe mogą być poddawane dalszej destylacji frakcyjnej w celu wydzielenia składników do praktycznych zastosowań. Oczyszczone frakcje i mieszaniny smoły pogazowej z pakiem węglowym mają określone właściwości fizykochemiczne i noszą nazwę smół preparowanych.
Przykłady smół preparowanych
- Smoła dachowa – mieszanka paku i oleju smołowego.
- Lepik smołowy.
- Lakier do żelaza (Eisenlack).
- Smoła drogowa – stabilizowana dodatkiem asfaltu.
- Smoła do elektrod – stosowana w produkcji elektrod węglowych.
Warto zauważyć, że niektóre zastosowania smół są ograniczane ze względu na obecność rakotwórczych składników, a smoły surowe, z wyjątkiem drzewnej, również są klasyfikowane jako rakotwórcze.
