|rok = 2021
|strefa numeracyjna = 33
|kod pocztowy = 34-323
|tablice rejestracyjne = SZY
|SIMC = 0071840
|kod mapy = Ślemień (gmina)
|współrzędne = 49°43’04″N 19°21’58″E
|commons = category:Ślemień
|www = http://www.slemien.pl
}}
Ślemień – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Ślemień.
Miejscowość jest siedzibą gminy Ślemień. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Położenie
Ślemień znajduje się na pograniczu dwóch regionów geograficznych: Beskidu Małego (Beskid Andrychowski) i Beskidu Makowskiego (Pasmo Pewelskie), a granicę między tym regionami tworzy w Ślemieniu Łękawka. W kierunku północnym, w krajobrazie wyróżnia się szczyt Madohory (929 m). Sam szczyt i część stoków Madohory tworzą rezerwat przyrody Madohora. Pomnikami przyrody są Jaskinie w Czarnych Działach.
Ślemień położony jest w Małopolsce, a dokładniej na Żywiecczyźnie, która jest jednym z małopolskich regionów kulturowych.
Integralne części wsi
; przysiółki: Czeretnik, Groń
; części wsi: Błachutówka, Bosie, Gajówka, Golcówka, Jasna Górka, Kapalówka, Kijasówka, Knapówka, Kocurówka, Koło Starej Szkoły, Między Chałupkami, Młyńska, Ormańcy, Pietyrówka, Podbór, Pod Jasną Górką, Pyclikówka, Szkolarówka, Wiewióry, Zakocierz, Za Stawy.
Historia
Miejscowość powstała w XV wieku, od 1608 centrum klucza dóbr zwanego państwem ślemieńskim.
W 1639 starosta średzki Piotr Samuel Grudziński wzniósł w Ślemieniu obronny zamek, o którym pisano, że był „z wieżami ozdobnie zbudowany”. Zamek został zburzony w 1719 i w 1720 zastąpiony pałacem rodziny Wielopolskich, z którego do dzisiaj zachowały się jedynie fragmenty piwnic.
W XVIII w. hrabia Hieronim Wielopolski uruchomił w Ślemieniu hutę żelaza. Wielki piec wzniesiono w centrum miejscowości, w pobliżu pałacu i kościoła. Obok niego powstał także zakład fryszerski, w którym „świeżono” wytopione żelazo, tracz (czyli piła) oraz warzelnia soli. W hucie do produkcji żelaza wykorzystywano ubogie rudy darniowe, eksploatowane w okolicy. Wytapiano z nich żelazo przy użyciu węgla drzewnego. W 1780 roku wielki piec wraz z sąsiednimi urządzeniami spłonął i nie został już odbudowany.
W 1786 r. notował Ewaryst Andrzej, hr. Kuropatnicki w swym „Opisaniu królestw Galicyi i Lodomeryi”: Szlemień. Wieś i dziedzictwo. Włość rozległa, z pałacem mieszkalnym, ogrodami i we wszystkie gospodarskie budynki, browary i porządne i ozdobne. Niegdyś Hieronima hrabi Wielopolskiego, koniuszego W. koronnego w Polsce, i jenerała starosty krakowskiego, jenerała szefa i orderów polskich kawalera. Poza browarem gałąź przetwórstwa rolno-spożywczego reprezentowała wówczas gorzelnia, jako jedna z pierwszych wykorzystująca do produkcji spirytusu ziemniaki, …jak nazywają: jabłka i gruszki ziemne, z których w samej gorzelni Szlemieńskiej więcej jak 5 tysięcy korcy idzie na wódkę
Linki zewnętrzne
*
* [http://www.polskieszlaki.pl/slemien.html Opis miejscowości Ślemień wraz z atrakcjami turystycznymi]
