Rodzaj Skrzyp (Equisetum)
Rodzaj skrzyp, znany również jako Equisetum, należy do królestwa roślin i gromady naczyniowych. W Europie występuje 10 gatunków, z czego wiele z nich można znaleźć także w Polsce.
Morfologia
Skrzypy charakteryzują się pędami podziemnymi i nadziemnymi, które są podzielone na węzły i międzywęźla. Pędy nadziemne mogą być zielone i zarodnionośne lub zróżnicowane na pędy zarodnionośne i płonne. Pędy te osiągają zazwyczaj do 1 m wysokości, a w przypadku skrzypu olbrzymiego (Equisetum giganteum) mogą sięgać nawet do 2 m. Istnieją również gatunki, które osiągają do 8 m długości w Ameryce Środkowej i Południowej.
Gametofit i Sporofit
Gametofit skrzypów ma formę blaszkowatą, z nieregularnymi łatkami, które fotosyntetyzują. Przedrośla męskie są mniejsze od żeńskich, a rodnie są zagłębione w gametoficie. Sporofit z kolei rozwija zarodnie pod tarczowatymi liśćmi, tworząc kłosy zarodnionośne.
Pochodzenie i ewolucja
Rodzaj Equisetum wykształcił się w trzeciorzędzie z rodzaju Equisetites, który istniał już w erze paleozoicznej. Analizy filogenezy wskazują na różnicowanie się skrzypów w końcu triasu i na początku jury, z zachowaniem niektórych gatunków współczesnych, jak Equisetum bogotense.
Zastosowania
- Podziemne bulwki skrzypów, bogate w skrobię, mają słodki smak i są spożywane w wielu kulturach.
- Wykorzystywane do barwienia tkanin – skrzyp leśny daje barwnik szarożółty, a polny – zielony.
W skrócie, skrzypy są roślinami naczyniowymi z bogatą historią ewolucyjną, posiadającymi różnorodne zastosowania w kulturze i przemyśle.
