Skalenie i szpat polny
Skalenie, znane również jako szpat polny, to jedne z najpowszechniejszych minerałów w skorupie ziemskiej. Należą do grupy glinokrzemianów przestrzennych, zawierających potas, sód, wapń oraz rzadziej bar. Zawierają także izomorficzne domieszki litu, rubidu, cezu, strontu i żelaza.
Podział skaleni
Skalenie dzielą się na dwie główne grupy według składu chemicznego:
- Plagioklazy – skalenie sodowo-wapniowe, obejmują:
- albit – skaleń sodowy
- anortyt – skaleń wapniowy
- oligoklaz
- andezyn
- labrador
- bytownit
- celsjan – rzadki skaleń barowy
- Skalenie potasowe, do których należą:
- ortoklaz, w tym:
- adular
- sanidyn
- mikroklin, w tym:
- amazonit
- ortoklaz, w tym:
Występowanie
Skalenie, obok kwarcu, są kluczowymi minerałami skałotwórczymi w większości skał magmowych, stanowiąc około 60% ich objętości. Odgrywają także istotną rolę w skałach metamorficznych oraz w skałach osadowych, głównie jako składniki allogeniczne. Dodatkowo, skalenie są ważnymi komponentami gleby oraz występują w pegmatytach i żyłach hydrotermalnych.
Szlachetne odmiany skaleni
- adularowy kamień księżycowy
- amazonit
- kamień słoneczny
- labrador