Śiwaizm
Śiwaizm to monolatryczny odłam hinduizmu, który uznaje Śiwę za najwyższego Boga. Ta tradycja wierzy, że Bóg jest zarówno obecny w całym wszechświecie (immanencja), jak i poza nim (transcendencja). Wyznawcy śiwaizmu, znani jako śivabhaktas, przyjmują istnienie licznych bogów, postrzegając ich jako manifestacje Śiwy, co czyni tę religię formą monizmu. Około 25–30% wyznawców hinduizmu, co odpowiada 300–350 milionom ludzi, identyfikuje się jako śiwaici.
Podstawą praktyki duchowej w śiwaizmie są joga i tantra, a kluczowe teksty to Śivapurana oraz Lingapurana. Śiwaizm dzieli się na dwie główne tradycje: północnoindyjską (kaszmirską) i południowoindyjską (tamilską).
Najważniejsze teksty śiwaizmu
- Śivapurana – ważne dzieło śiwaickie.
- Lingapurana – poświęcone kultowi Śiwy.
- Skandapurana – najdłuższa purana poświęcona Śiwie.
- Wamanapurana – związana z kultem Śiwy i lingi.
Powstały także purany śiwaickie, takie jak Perijapuranam i różne teksty tamilskie, które są kluczowe dla tradycji śiwaizmu w regionie Tamil Nadu.
Śiwaickie tradycje
- Śiwaizm kaszmirski
- Śiwaizm tamilski
- Lingajaci
- Kalamukhowie (nieistniejący)
- Paśupatowie (nieistniejący)
- Kapalikowie (nieistniejący)
Inni przedstawiciele śiwaizmu
- Appar (VII w.)
- Sambandar (VII w.)
- Abhinawagupta (X – XI w.)
- Ramprasad Sen (1718-1775)
- Pillai Iramalinga Swami (1823-1874)
Miejsca święte śiwaizmu
- Pańća Kedara – pięć świętych miejsc w Himalajach:
- Kedarnath
- Madhjamakeśwara
- Tunganatha
- Rudranatha
- Kalpeśwara
- Pańca Bhuta Lingani – miejsca reprezentujące pięć żywiołów:
- Ćidambaram (eter)
- Śri Kalahasti (powietrze)
- Kańćipuram (ogień)
- Śrirangam (woda)
- Arunaćala (ziemia)
- Amarnath – lodowa linga w Himalajach.
- Ćidambaram – świątynia Śiwy Nataradży.
- Kajlas (Tybet) – święta góra.
