Simargł – bóstwo wschodniosłowiańskie
Simargł, znany również jako Siemargł lub Siem i Rgieł, to postać bóstwa, która budzi wiele kontrowersji wśród badaczy. Istnieją różne interpretacje jego etymologii i pochodzenia. Najpowszechniejsza teoria zakłada, że Simargł jest bóstwem zapożyczonym od irańskiego Simurga, chociaż niektórzy naukowcy sugerują, że mogą to być dwa odrębne bóstwa: Siem i Rgieł.
Źródła historyczne
Simargł pojawia się w dwóch kluczowych tekstach:
- Powieść minionych lat – opisuje, jak Włodzimierz Wielki ustanowił posągi dla różnych bóstw, w tym Simargła.
- Słowo niejakiego Chrystolubca – przedstawia Simargła jako dwa oddzielne bóstwa: Sim i Rgieł.
Etymologia i interpretacje
W różnych kopiach Powieści minionych lat i Słowa niejakiego Chrystolubca pojawiają się różne zapisy teonimu. Od 1933 roku uznaje się, że Siemargł to pożyczka irańska, związaną z Simurgiem, który był opiekunem roślin. Badacze, tacy jak Boris Rybakow, twierdzą, że Simargł był bogiem nasion i roślinności. Krytyka tej teorii wskazuje na brak dowodów na to, że Simurg był opiekunem roślin.
Niektórzy badacze, jak Aleksander Brückner, sugerują, że Simargł można podzielić na dwa bóstwa: Siem i Rgieł, z różnymi etymologiami. Siem mógłby być związany ze słowem oznaczającym 'sianie’, podczas gdy Rgieł mógłby być bogiem związanym z uprawą żyta.
Siem
W przypadku Siema, etymologia jest mniej kontrowersyjna. Istnieją związki z litewski i innymi słowami odnoszącymi się do rodziny i siewu. Badacze, tacy jak Krzysztof T. Witczak i Idaliana Kaczor, sugerują, że Siem mógł być bóstwem siewu.
Rgieł
Dla Rgła zaproponowano różne etymologie, w tym związki z litewskimi bóstwami związanymi z żytami i kwaśnymi rzeczami. Witczak i Kaczor zrekonstruowali teonim, wskazując na jego związki z wedyjskim Rudrą. Jednak brak jednoznacznych dowodów na te etymologie skłania niektórych badaczy do weryfikacji.
Podsumowanie
Simargł, jako postać mitologiczna, pozostaje przedmiotem badań i dyskusji. Jego pochodzenie i znaczenie w kontekście wschodniosłowiańskich wierzeń są złożone i pełne kontrowersji. Wciąż trwa debata na temat jego etymologii oraz możliwości istnienia dwóch oddzielnych bóstw.
