Sildenafil: Przegląd
Sildenafil, znany również jako cytrynian sildenafilu, jest organicznym związkiem chemicznym stosowanym głównie w leczeniu zaburzeń erekcji (pod marką Viagra) oraz w nadciśnieniu płucnym (pod nazwą Revatio). Opatentowany w 1993 roku przez Pfizer, wprowadzono go na rynek w 1998 roku. Działa poprzez hamowanie enzymu fosfodiesterazy typu 5 (PDE5).
Wskazania
- Zaburzenia erekcji: Umożliwia osiągnięcie trwałego wzwodu, który wymaga stymulacji seksualnej.
- Nadciśnienie płucne: Poprawia wydolność wysiłkową u pacjentów, w tym niemowląt z wrodzonymi wadami serca.
- Inne zastosowania: Wykazano skuteczność w leczeniu dystrofii mięśniowej Duchenne’a, jednak nie przynosi poprawy w dysfunkcjach seksualnych u kobiet.
Przeciwwskazania
Sildenafil jest przeciwwskazany w przypadku:
- Choroby niedokrwiennej serca w ostrym stadium
- Niekontrolowanego nadciśnienia tętniczego
- Świeżego zawału serca
- Jednoczesnego stosowania azotanów i tlenku azotu
- Uczulenia na sildenafil
- Ciężkiej niewydolności wątroby i nerek
Działania niepożądane
Działania niepożądane są rzadkie i obejmują:
- Bóle głowy
- Bóle mięśniowe
- Nudności i wymioty
- Pojedyncze przypadki poważniejszych efektów
Mechanizm działania
Sildenafil działa poprzez hamowanie enzymu fosfodiesterazy, co prowadzi do zwiększenia stężenia cGMP w mięśniach gładkich prącia, umożliwiając osiągnięcie wzwodu przy normalnej stymulacji seksualnej.
Interakcje
Inhibitory CYP3A4 mogą zwiększać stężenie sildenafilu. Należy unikać jednoczesnego stosowania z azotanami, ponieważ może to prowadzić do znacznego obniżenia ciśnienia krwi.
Dawkowanie
Zalecana dawka dla dorosłych to 50 mg, przyjmowana na około godzinę przed planowaną aktywnością seksualną. Można dostosować dawkę w zależności od skuteczności i tolerancji, nie przekraczając 100 mg dziennie.
Przedawkowanie
Przedawkowanie może prowadzić do priapizmu oraz poważnych skutków ubocznych. Leczenie polega na wsparciu, hemodializa nie jest skuteczna w eliminacji leku.
Metabolizm
Sildenafil jest metabolizowany w wątrobie, głównie przez enzymy cytochromu P450, co prowadzi do powstania kilku metabolitów.
Zastosowanie pozamedyczne
- Nielegalne połączenia z substancjami stymulującymi (np. sextasy).
- Wykorzystywanie w gospodarstwie domowym do przedłużania żywotności kwiatów.
Synteza chemiczna
Proces syntezy sildenafilu obejmuje kilka etapów, w tym metylowanie, hydrolizę, nitrowanie, acylowanie i kondensację.