Selim III

Selim III

Selim III (24 grudnia 1761 – 28/29 lipca 1808) był sułtanem z dynastii Osmanów, panującym w latach 1789–1807. Był synem sułtana Mustafy III i objął tron po śmierci stryja, Abdulhamida I.

Reformy i Konflikty

W wyniku wojny z koalicją austriacko-rosyjską, Selim III przeprowadził korekty graniczne, w tym zrzeczenie się terytoriów na rzecz Katarzyny II. W latach 1792–1796 wdrożył reformy administracyjne oraz reorganizację armii, znane jako Nızam-ı Cedid. Jego działania obejmowały:

• Odebranie timarów lennikom, którzy nie wywiązywali się z obowiązków.
• Wprowadzenie nowych podatków.
• Utworzenie kasy skarbowej na finansowanie reform.
• Powołanie Rady Dwunastu jako organu kontrolnego.
• Stworzenie stałej służby dyplomatycznej.
• Modernizację armii oraz floty.

Jednak jego reformy spotkały się z oporem ze strony janczarów, konserwatywnego duchowieństwa oraz rządów prowincji.

Wyzwania i Problemy

Selim III borykał się z wieloma buntami, w tym z ruchem kyrdżały oraz wahhabitami. W 1799 roku zawarto pokój z wahhabitami, który jednak został złamany. W 1802 roku wojska Sauda I splądrowały Karbalę, a Selim III nie zdołał zapobiec ich ekspansji w Al-Hidżazie.

Relacje Międzynarodowe

W czasie jego rządów pojawiły się nastroje rewolucyjne związane z rewolucją francuską, co wpłynęło na wzrost świadomości narodowej wśród burżuazji nietureckiej. Selim III neutralnie odnosił się do wojny francuskiej, sympatyzując jednak z polskimi dążeniami niepodległościowymi. Po napaści Napoleona na Egipt, osłabił tradycyjny sojusz z Francją, a w 1800 roku przyjął wspólny protektorat z Rosją nad Republiką Siedmiu Wysp Jońskich.

Upadek i Śmierć

Selim III zmagał się również z narodowowyzwoleńczymi wystąpieniami na Bałkanach, co przyczyniło się do wybuchu nowej wojny z Rosją. Ostatecznie, w wyniku buntu janczarskiego, został odsunięty od władzy i zamordowany na rozkaz swojego bratanka, Mustafy IV, nie doczekawszy wsparcia ze strony wiernych oddziałów.

Bibliografia

• Słownik Władców Świata, Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Wyd. Zielona Sowa, 2005.