Sekurytyzacja
Sekurytyzacja to technika refinansowania, w której pula aktywów i generowane przez nie strumienie gotówki są wyodrębniane z bilansu banku w formie podmiotu specjalnego przeznaczenia (SPV). Proces ten polega na przekształceniu wyselekcjonowanych aktywów, takich jak wierzytelności z umów pożyczkowych, kredytowych czy leasingowych, w zbywalne papiery wartościowe. Emisja tych papierów, takich jak obligacje czy certyfikaty inwestycyjne, umożliwia inwestorom lokowanie kapitału i jednocześnie transferuje ryzyko.
Według rozporządzenia Parlamentu Europejskiego, sekurytyzacja to transakcja, w której ryzyko kredytowe jest dzielone na transze, które zależą od dochodów z ekspozycji oraz mają określoną hierarchię strat.
Historia sekurytyzacji
Początki sekurytyzacji sięgają Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1970 roku zrealizowano pierwsze transakcje dotyczące kredytów hipotecznych. W Europie pierwsza sekurytyzacja miała miejsce w Wielkiej Brytanii w 1987 roku. W innych krajach europejskich technika ta zyskała popularność w latach 90. XX wieku. Na rozwiniętych rynkach, zwłaszcza w USA, sekurytyzacja stała się powszechną metodą finansowania, choć jej nadmierne wykorzystanie przyczyniło się do kryzysu subprime w 2007 roku.
Rozwój sekurytyzacji w Polsce
W Polsce sekurytyzacja wierzytelności bankowych stała się możliwa po wprowadzeniu przepisów w 2004 roku, w tym:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (art. 92a – 92c oraz art. 104)
- Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (art. 183 – 195 oraz art. 326)
Te zmiany umożliwiły tworzenie funduszy sekurytyzacyjnych, co otworzyło nowe możliwości odzyskiwania należności przez banki. Mimo to, według Komisji Nadzoru Finansowego, rynek sekurytyzacji w Polsce pozostaje marginalny, z jedynie dwoma znaczącymi transakcjami w latach 2005–2013.
Korzyści podatkowe z sekurytyzacji
Korzyści podatkowe dla banków wynikają ze zmiany przepisów dotyczących traktowania kosztów uzyskania przychodu. Banki mogą zaliczać straty na zbyciu wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, co wcześniej czyniło sprzedaż wierzytelności nieopłacalną.
Bibliografia
- A. Waszkiewicz, Ryzyko sekurytyzacji a kryzys finansowy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, 2011.
