Sejm Grodzieński (1793)
Sejm grodzieński był ostatnim i jednym z najbardziej burzliwych sejmów I Rzeczypospolitej. Zwołany przez Imperium Rosyjskie, obradował od 17 czerwca do 23 listopada 1793 roku pod przewodnictwem Stanisława Kostki Bielińskiego. Po przegranej wojnie z Rosją w 1792 roku i zawiązaniu konfederacji targowickiej, sejm był zdominowany przez interwencje wojskowe oraz konflikty wewnętrzne wśród posłów.
Geneza
25 marca 1793 roku król pruski Fryderyk Wilhelm II ogłosił nowy rozbiór Polski, co doprowadziło do zwołania sejmu. 9 kwietnia przedstawiciele Rosji i Prus w Grodnie żądali przeprowadzenia rozbiorów. Rada Nieustająca, pod wpływem targowiczan, zwołała sejm, co zatwierdził Stanisław August Poniatowski 3 maja.
Sejmiki
Na sejmikach 27 maja 1793 roku, pod presją rosyjskich agentów, dokonano wyborów posłów. Wybierano jedynie tych, którzy wyparli się uchwał Sejmu Czteroletniego. Celem było zapewnienie dominacji konfederacji targowickiej, a wojskowe wsparcie uniemożliwiało opozycjonistom udział w wyborach.
Obrady
Obrady sejmu były mało liczne, a senatorowie, w tym biskupi i wojewodowie, stanowili niewielką część uczestników. W dniu 2 lipca 1793 roku, pod presją rosyjskiego posła Jakoba Sieversa, aresztowano kilku posłów. Sejm, pod wpływem rosyjskich żądań, podpisał traktaty cesyjne z Rosją i Prusami, co pogłębiło uzależnienie Polski od tych mocarstw.
Postanowienia
- Podpisanie wieczystego przymierza polsko-rosyjskiego, co uczyniło Polskę protektoratem rosyjskim.
- Zatwierdzenie II rozbioru Polski między Rosję a Prusy.
- Odrzucenie konstytucji 3 Maja oraz przywrócenie Rady Nieustającej i praw kardynalnych.
- Redukcja wojska polskiego do 15 tysięcy żołnierzy.
- Zatwierdzenie ograniczonych praw mieszczan.
- Przywrócenie Orderu Virtuti Militari.
- Rozwiązanie konfederacji targowickiej.
Sejm grodzieński zakończył się podpisaniem traktatów, które uczyniły Polskę zależną od Rosji i Prus, a jego uczestnicy byli w znacznym stopniu przekupieni i zastraszeni przez obce mocarstwa.
