Sauria
Sauria, pochodząca z greckiego słowa sauros, oznaczającego „jaszczurkę”, to grupa zauropsydów wchodząca w skład podgromady diapsydów. Grupa ta została wyróżniona w 1800 roku przez Alexandre’a Brongniarta, który początkowo zaliczył do niej jaszczurki i krokodyle, uznawane wówczas za blisko spokrewnione.
W 1802 roku James Macartney wprowadził łacińską nazwę „Sauria”. Z czasem do grupy tej zaczęto zaliczać również niektóre wymarłe gatunki, w tym dinozaury, co zostało zaproponowane przez Richarda Owena w 1842 roku. Badania jednak wykazały, że krokodyle nie są najbliższymi krewnymi jaszczurek; te ostatnie są bliżej spokrewnione z wężami i sfenodontami, podczas gdy krokodyle wykazują większe podobieństwo do ptaków.
W rezultacie krokodyle, dinozaury oraz inne grupy gadów zostały wyłączone z Sauria, co spowodowało, że termin ten ostatecznie odnosi się jedynie do jaszczurek. Współczesne klasyfikacje, takie jak ITIS, nie wyróżniają już jaszczurek ani pod nazwą Lacertilia, ani Sauria, uznając je za takson parafiletyczny.
Definicje filogenetyczne
W 1988 roku Jacques Gauthier, Arnold G. Kluge i Timothy Rowe zaproponowali nową definicję Sauria jako kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka archozaurów i lepidozaurów oraz wszystkie jego potomki. Taka definicja przywraca pierwotne znaczenie nazwy Sauria, które w XIX wieku obejmowało także krokodyle i dinozaury.
Współczesne Sauria dzielą się na dwa siostrzane taksony monofiletyczne: Lepidosauromorpha i Archosauromorpha. Przedstawicielami Sauria są:
- Archosauromorpha – ptaki i krokodyle,
- Lepidosauromorpha – gady łuskonośne i sfenodonty.
Niektóre badania sugerują, że do Sauria mogą należeć również żółwie, co nadal jest przedmiotem dyskusji. W 1997 roku Michael deBraga i Olivier Rieppel zaproponowali inną definicję Sauria, obejmującą ostatniego wspólnego przodka grup Choristodera, Archosauromorpha i Lepidosauromorpha oraz wszystkich jego potomków.
