Satyrowie w mitologii greckiej
Satyrowie (gr. Sátyroi, łac. Satyri, Fauni) to postacie z mitologii greckiej, związane z naturą, płodnością oraz kultem Dionizosa. Uważani są za bóstwa leśne, a ich pierwotna natura jest chtoniczna. Wierzono, że Hermes był jednym z ich ojców, a matką Iphtime.
Wygląd i cechy charakterystyczne
Satyrowie przedstawiani byli jako istoty o ludzkiej górnej części ciała i zwierzęcej dolnej. Ich wygląd charakteryzował:
- silna budowa ciała
- zmierzwione włosy
- płaski nos i spiczaste uszy
- kozi lub koński ogon (w późniejszych przedstawieniach)
Głównym satyrem był Sylen, związany z płodnością i podobny do Hermes oraz Priapa.
Rola w kultach i obrzędach
Satyrowie uczestniczyli w orszaku Dionizosa, gdzie łączyli się z muzyką, winem i tańcem. Ich preferencje obejmowały:
- muzykę i taniec
- upojenie winem
- prześladowanie nimf, które później zniewalali
Tańczyli w specyficznym stylu znanym jako sikinnis, a ich wizerunki często ukazywały ich z winoroślą i pucharami.
Natura i postrzeganie satyrów
Satyrowie, jako bóstwa mniejsze, nie byli nieśmiertelni, ale dożywali późnego wieku. W mitologii greckiej wyróżniano trzy stany życia tych postaci, gdzie starsi nazywani byli silenami, a młodsi satyriscami. Mimo że nie były bezpośrednio wrogie ludziom, unikały kontaktu z nimi i odrzucały ich ingerencje w swój świat.
Dziedzictwo w kulturze
W średniowieczu, ze względu na chtoniczny charakter satyrów oraz ich związek z Dionizosem, zaczęli być postrzegani jako archetyp diabła w ludowej, rubasznej formie. Ich wizerunki i cechy przeniknęły do różnych aspektów kultury, pozostawiając trwały ślad w mitologii i sztuce.
