Sámuel Aba
Sámuel Aba, znany także jako Owo, Owon, Ouban (ur. przed 1010, zm. 5 lipca 1044), był królem Węgier w latach 1041–1044. Jego imię pochodzi od bułgarskiego cara Samuela.
Życiorys
Pochodzenie
Pochodzenie Samuela Aby wiąże się z rodem Abów, którego początki sięgają czasów przybycia Węgrów do Panonii w 896 roku. Jego dziadkiem był Paty, wnuk wodzów Edy i Edemena. Uważa się, że ojcem Samuela był Csaba, palatyn węgierski, który uczestniczył w poświęceniu opactwa Pannonhalma w 1005 roku. Jego relacje z dynastią Arpadów są przedmiotem debat w literaturze naukowej.
Panowanie
Podczas panowania Stefana I, Sámuel Aba pełnił funkcję nadwornego żupana królewskiego. Po śmierci Stefana, nowy król Piotr Orseolo usunął Samuela z dworu, co doprowadziło do jego wsparcia przez możnych, którzy obawiali się rządów Piotra. W 1041 roku Samuel został królem po ucieczce Piotra.
Jego rządy charakteryzowały się prześladowaniami zwolenników Piotra, a także cofnięciem wielu jego reform. Samuel zyskał poparcie niższych warstw społecznych, ale jego rządy były kontrowersyjne, a on sam był krytykowany za faworyzowanie chłopów. Chcąc utrzymać władzę, Samuel musiał dbać o relacje z cesarzem Henrykiem III, co wiązało się z utratą części terytoriów i płaceniem trybutu.
W czerwcu 1044 roku Piotr Orseolo powrócił, wspierany przez wojska cesarskie. W bitwie pod Ménfő, Samuel został pokonany i zginął, według różnych przekazów, z rąk przeciwników. Został pochowany w klasztorze, który założył w Abasár.
Spuścizna
Ród Abów był znaczący w historii Węgier. W XII i XIII wieku podzielił się na kilka rodzin, które przyjęły nazwiska od swoich majątków. Wśród potomków rodu Abów można wymienić dziewiętnaście rodzin, w tym Rodzinę Rhédey.
Potomstwo
- Piotr Aba
- Domoszló Aba
Bibliografia
- Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
- Györffy G., Święty Stefan I. Król Węgier i jego dzieło, Warszawa 2003.
- Sroka S. A., Historia Węgier w zarysie do 1526 roku, Bydgoszcz 2000.
