Sama – rzeka w zachodniej Polsce, będąca lewym dopływem Warty, płynie przez region Pojezierza Poznańskiego w województwie wielkopolskim.
Przebieg
Rzeka wypływa z jeziora Lusowskiego w miejscowości Lusówko, na wysokości około 90 m n.p.m. i kieruje się w stronę południową. Wzdłuż jej biegu znajdują się tereny polodowcowe oraz morenowe. Po 2 km od źródła zmienia kierunek na południowy, korzystając z rynny, która częściowo jest zaadaptowana na Zbiornik Radzyny.
Dno doliny Samy w tym odcinku jest podmokłe, a brzegi są wysokie. W dalszym przebiegu dolina staje się wąska i prawie bezleśna. Około 7,5 km przed ujściem, rzeka zmienia kierunek na północno-zachodni, a jej dolina pogłębia się, otoczona lasami.
Sama zasilana jest przez spływy jezior, w tym:
- Bytyńskiego
- Lubosińskiego Dużego i Małego
- Buszewskiego
- Pamiątkowskiego
- Szamotulskiego
- Syczyńskiego
Rzeka przepływa przez miejscowości:
- Lusówko
- Jankowice
- Kaźmierz
- Myszkowo
- Szamotuły
- Grabowiec
- Kobylniki
- Obrzycko
W Obrzycku, na wysokości 42,5 m n.p.m., ujście Samy znajduje się w wąskim jare, gdzie rzeka nabiera bystrego charakteru, przypominając potok górski.
Podsumowanie
Rzeka Sama jest istotnym elementem ekosystemu regionu, zróżnicowanym pod względem przyrody i krajobrazu, a jej przebieg jest charakterystyczny dla obszarów polodowcowych.
