|SMILES = CC(O[C@H]1C[C@@H](C(OC)=O)[C@]2(C)CC[C@@]3([H])C(O[C@H](C4=COC=C4)C[C@]3(C)[C@@]2([H])C1=O)=O)=O
|numer CAS = 83729-01-5
|PubChem = 128563
|DrugBank =
|gęstość =
|gęstość źródło =
|stan skupienia w podanej g =
|g warunki niestandardowe =
|rozpuszczalność w wodzie =
|rww źródło =
|rww warunki niestandardowe =
|inne rozpuszczalniki =
|temperatura topnienia = 238–244
|tt źródło =
|tt warunki niestandardowe =
|temperatura wrzenia =
|tw źródło =
|tw warunki niestandardowe =
|temperatura krytyczna =
|tk źródło =
|ciśnienie krytyczne =
|ck źródło =
|logP =
|kwasowość =
|zasadowość =
|lepkość =
|l źródło =
|l warunki niestandardowe =
|napięcie powierzchniowe =
|np źródło =
|np warunki niestandardowe =
|układ krystalograficzny =
|moment dipolowy =
|moment dipolowy źródło =
|karta charakterystyki =
|zagrożenia GHS źródło = MSDS
|piktogram GHS =
|hasło GHS =
|zwroty H =
|zwroty EUH =
|zwroty P =
|NFPA 704 =
|NFPA 704 źródło =
|temperatura zapłonu =
|tz źródło =
|tz warunki niestandardowe =
|temperatura samozapłonu =
|ts źródło =
|ts warunki niestandardowe =
|numer RTECS = QL6127142
|dawka śmiertelna =
|pochodne =
|podobne związki = salwinoryna B, salwinoryna C
|commons =
|legalność w Polsce = II-P
}}
Salwinoryna A – organiczny związek chemiczny z grupy diterpenoidów, substancja psychoaktywna zaliczana do dysocjantów i występująca w pochodzącej z Meksyku szałwii wieszczej (), od której wzięła nazwę.
Salwinoryna A należy do najsilniejszych znanych naturalnych substancji psychodelicznych, wykazującą aktywność już w dawce 100–200 µg. Działanie ok. 1 mg salwinoryny daje pełny efekt psychoaktywny, jednak wrażliwość na tę substancję jest osobniczo zmienna. Strukturalnie salwinoryna A nie jest podobna do żadnego innego psychodelika występującego w naturze, jak np. psylocybina, meskalina, DMT ani żadnego syntetycznego jak LSD czy ketamina.
Salwinoryna A, inaczej niż inne znane halucynogeny, które działają na receptory serotoninowe 5-HT2, jest pierwszym znanym naturalnym agonistą receptora opioidowego kappa.
Substancja psychoaktywna zawarta w szałwii wieszczej została wyodrębniona przez Alfreda Ortegę w 1982 roku i nazwana (salwinoryna). Inna grupa badaczy, na której czele stał Leander Valdes, wyizolowała dwa terpenoidy. Ponieważ Ortega nazwał otrzymaną substancję salwinoryną, Valdes nazwał główny terpenoid szałwii salwinoryną A (96%), a drugi – występujący w znacznie mniejszych ilościach – salwinoryną B (4%). Grupa Valdesa ograniczyła się do przetestowania salwinoryny A na myszach. Badania wykazały, że jest ona głównym psychoaktywnym składnikiem szałwii, natomiast salwinoryna B nie ma takich właściwości. W 2001 roku z szałwii wieszczej wyizolowano kolejny diterpen, salwinorynę C.
Daniel Siebert odkrył silne działanie salwinoryny A w czerwcu 1993 roku wdychając dym ze spalanego ekstraktu z szałwii wieszczej własnej produkcji. Od tamtej pory Siebert eksperymentował paląc ekstrakty i liście o różnej mocy. Odkrył też, że doustnie podana salwinoryna A jest absorbowana, głównie przez błonę śluzową w jamie ustnej. Niewielkie ilości salwinoryny A zawarte są też w łodydze, jeszcze mniejsze w korzeniach. Salwinoryna A bardzo łatwo się utlenia. Przechowywana z dostępem do światła lub tlenu rozkłada się. Uwalnia się z suszu szałwii wieszczej w temperaturze ok. 270 °C. Na skutek częstego jej używania nie powstaje typowa tolerancja farmakologiczna, lecz tolerancja odwrotna, przez co efekty psychoaktywne stają się mocniejsze.
Przypisy
*
*
*
}}
Kategoria:Agonisty receptorów
Kategoria:Diterpenoidy
Kategoria:Dysocjanty
Kategoria:Estry kwasu octowego
Kategoria:Estry metylowe
Kategoria:Furany
Kategoria:Ketony
Kategoria:Delta-Laktony
Kategoria:Oneirogeny
