Rusycyzmy w języku polskim
Rusycyzmy to zapożyczenia z języka rosyjskiego, obejmujące wyrazy, ich znaczenia oraz konstrukcje językowe, które znalazły swoje miejsce w polszczyźnie. Poniżej przedstawiono przykłady rusycyzmów z różnych kategorii.
Reklama
Bezpośrednie zapożyczenia i zniekształcone formy
- bałagan – z rosyjskiego oznaczającego nieład, w polskim przyjęło sens rozgardiaszu.
- chałtura – pierwotnie oznaczała niedbałą pracę, obecnie odnosi się do przypadkowej pracy zarobkowej.
- fufajka – w znaczeniu waciaka, pochodzi od rosyjskiego terminu na ciepłą odzież.
- kazionny – z rosyjskiego „państwowy”, w polskim używane jako powszechny.
- pacan – oznacza głupka, pierwotnie odnosił się do niskiego wzrostu.
Kalki leksykalne
- automat – zamiast pistoletu maszynowego.
- czajka – używane w miejsce mewy.
- póki co – w znaczeniu „na razie”.
- rozpracować – zamiast „opracować”.
- statek wojenno-morski – w miejsce okrętu.
Kalki frazeologiczne
- na dniach – zamiast „w najbliższych dniach”.
- na dzień dzisiejszy – w znaczeniu „dziś”.
- tym niemniej – w miejsce „mimo to”.
- wziąć się za coś – zamiast „zabrać się do czegoś”.
- pójść w sołdaty – w znaczeniu „pójść do wojska”.
Rusycyzmy składniowe
- Użycie konstrukcji z „na” w kontekście, który w polskim ma inne znaczenie, np. prace na budynku oznaczające prace na dachu.
- Dodawanie określników do nazw geograficznych, np. wyspa Cypr.
- W deklinacji rzeczowników rodzaju męskiego stosowanie końcówki -u w celowniku, np. temu Jasiu.
Rusycyzmy w polszczyźnie ilustrują wpływy języka rosyjskiego, które w różnorodny sposób wpłynęły na codzienny język polski, zarówno w sferze leksykalnej, jak i składniowej.
Reklama
