Ruś Nowogrodzka
Ruś Nowogrodzka, znana również jako Górna Ruś lub Ziemia Nowogrodzka, to najstarsze wschodniosłowiańskie państwo, założone przez Ruryka około 862 roku. To wydarzenie uznawane jest za początek historii Rusi. Pod rządami Olega Mądrego, w około 884 roku, Ruś Kijowska została przyłączona do Rusi Nowogrodzkiej, lecz z powodu geopolitycznych uwarunkowań stolica została przeniesiona do Kijowa.
Historia
Państwowość staroruska
Przed rokiem 860 na obszarze między Bałtykiem a Wołgą istniały małe państwa, które Ruryk zjednoczył w 862 roku, ustanawiając Nowogród Wielki jako kolebkę rosyjskiej państwowości. Jego drużyna, pod wodzą Askolda i Dira, zajęła Kijów, gdzie Oleg Mądry przeniósł stolicę, tworząc Wielkie Księstwo Kijowskie. Do XII wieku Nowogród pozostał największym ruskim miastem.
Rzeczpospolita Nowogrodzka
W XII wieku, w wyniku rozbicia dzielnicowego, Ruś Nowogrodzka zyskała niezależność. Do 1169 roku była wasalem Wielkiego Księstwa Kijowskiego, a następnie podlegała Wielkiemu Księstwu Włodzimierskiemu. Po klęsce nad Kałką w 1223 roku, Nowogród musiał uznać zwierzchność Mongołów.
Rządy Aleksandra Newskiego
W XIII wieku książę Aleksander Newski, wybierany na księcia Nowogrodu, odniósł wiele zwycięstw nad Szwedami i Zakonnikiem Krzyżackim. Był również zręcznym dyplomatą, zawierającym umowy z Tatarami. Otrzymał tytuł księcia kijowskiego oraz wielkiego księcia włodzimierskiego.
Związki z Litwą i Polską
Od 1389 do 1412 roku Republika Nowogrodzka była lennem Korony Królestwa Polskiego, uczestnicząc w bitwie pod Grunwaldem. W 1470 roku weszła w unię personalną z Wielkim Księstwem Litewskim.
Włączenie do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego
W XIV wieku wpływy Wielkiego Księstwa Moskiewskiego zaczęły rosnąć. W 1478 roku Nowogród został zdobyty przez Iwana III Srogiego i włączony do Moskwy, tracąc swoje przywileje. Pod rządami Iwana IV Groźnego miasto doświadczyło brutalnych represji, co zakończyło jego dawną świetność.
Współczesność
W XVII wieku Nowogród stracił na znaczeniu handlowym na rzecz Petersburga, ale sytuacja poprawiła się w XX wieku. W 1944 roku miasto stało się stolicą obwodu nowogrodzkiego, a w 1998 roku odzyskało przydomek „Wielki”. Dziś jest ważnym ośrodkiem turystycznym w Rosji.