Rudolf von Jhering
Rudolf von Jhering (1818-1892) był niemieckim prawnikiem, specjalistą w zakresie prawa rzymskiego i teoretykiem prawa. Jako przedstawiciel pozytywizmu prawniczego, wniósł istotny wkład w rozwój jurysprudencji socjologicznej. Profesorował na uniwersytetach w Bazylei, Rostocku, Kilonii, Gießen, Wiedniu i Getyndze.
Definicja i cele prawa
Ihering definiował prawo jako normy chroniące interesy społeczne, podkreślając jego społeczny charakter. Prawo ma na celu ochronę warunków życia społecznego oraz reguł jego obrony. Z tego wynika konieczność istnienia przymusu, który jest kluczowy dla funkcjonowania prawa.
- Prawo jako wzór norm przymusu w państwie.
- Prawo jako reguły ochrony warunków życia społecznego.
Ihering wskazał na trzy kategorie potrzeb: pozaprawne, mieszane oraz zależne od przymusu prawnego.
Walka o Prawo
W 1872 roku Ihering wprowadził dualizm pojęcia prawa, wskazując na jego cel i środki do jego osiągnięcia. Dążenie do celów jednostkowych prowadzi do współpracy społecznej i powstania państwa. Prawo powinno być wynikiem woli zwycięzcy lub kompromisu, a walka o prawo jest wyrazem osobowości jednostki.
- Prawo przedmiotowe: suma orzeczeń prawnych.
- Prawo podmiotowe: ochrona interesów jednostki przez państwo.
Podwójny charakter życia jednostkowego
Człowiek jest zarówno jednostką, jak i częścią społeczeństwa. Formalizm prawa, choć pozornie sprzeczny z wolnością, jest jego gwarantem. Ihering wskazywał, że wolność i formalizm są ze sobą ściśle związane.
Technika prawnicza
Ihering postulował, by technika prawnicza opierała się na uproszczeniu materiału prawnego, jego segregacji i systematyzacji. Wprowadził metody badawcze, które przyczyniły się do rozwoju prawa cywilnego. Wyróżnił również zasady myślenia prawniczego, takie jak uwzględnienie prawa pozytywnego oraz zasada niesprzeczności.
Dzieła
- Duch prawa rzymskiego (1852–1865)
- Cel w prawie (1877–1883)
- Walka o prawo (1872)
Bibliografia
- Baszkiewicz J., Ryszka F.; „Historia doktryn politycznych i prawnych”; Warszawa 1970
- Bator A.; „Wprowadzenie do nauk prawnych”; Warszawa 2010
- Kundera E., Maciejewski M.; „Leksykon myślicieli politycznych i prawnych”; Warszawa 2004
- Olszewski H., Zmierczak M.; „Historia doktryn politycznych i prawnych”; wyd. II, Poznań
- Sylwestrzak A.; „Historia doktryn politycznych i prawnych”; Warszawa 2006
